- de lage landen

Plots bevindt Thomas Heerma van Voss zich weer in die vreemde parallelwereld waar hij vroeger ook soms min of meer per ongeluk in tuimelde: een hotel.

Martine Tanghe wordt vandaag 65 en gaat met pensioen. Ze zal op 30 november de laatste keer het nieuws lezen. Op haar eigen onnavolgbare wijze.

Het nieuwe 'blacktivisme' mag geen identitaire beweging worden.

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijfkamer en ontmoet een nieuwe opdrachtgever. Dat levert fijne schrijfklussen op, tot het misgaat met die publicatie.

Iedereen doet het: luisterfouten maken en spreekwoorden verhaspelen. Fieke Van der Gucht vertoeft in het fijne gezelschap van mama appelsap, koning Huldebiet en mevrouw Malaprop.

Het valt allerminst uit te sluiten dat ik dit stuk over een aantal jaar teruglees en dan de helft wil omgooien.

De nieuwe golf van Jodenhaat is een combinatie van nooit helemaal verdwenen vooroordelen en ‘nieuw antisemitisme’ bij moslims.

In zijn column viert Gaston Durnez een dubbele verjaardag: het is 30 jaar geleden dat Simenon overleed en 90 jaar dat Maigret werd geboren.

Niet op reis kunnen: dat is balen voor onze nieuwe taalcolumnist. Vooral vanwege de kleine taalontdekkingen die je doet in een onbekende omgeving. ‘Ik maakte de onvergeeflijke fout in Brussel een patatje te bestellen’

Liefdadigheid kent een lange geschiedenis in Nederland en als onderzoeker sta je al snel versteld van de enorme bedragen die er vroeger werden opgehaald, schrijft Lotte Jensen in haar column.

Thomas Heerma van Voss las afgelopen zomer voor op een camping. ‘Moeten we hier zijn voor het levend Stratego?’

Een collectie Napoleon-boeken die onze columniste Lotte Jensen ontvangt, blijkt veel meer te zijn dan een verzameling teksten.

Thomas Heerma van Voss ontmoet een Duitse man die een tekst van hem wil uitgeven. ‘Of hij mijn verhaal wel gelezen had, bleef in het midden.’

Gaston Durnez (1928-2019) herleest Edward Lear. Als je Engeland beter wilt leren kennen, dan moet je zijn nonsensdichters lezen.

In de eerste aflevering van haar maandelijkse column ziet cultuurhistorica Lotte Jensen de gevolgen van de klimaatverandering met haar eigen ogen.

In haar column waarschuwt Hind Fraihi onder meer voor de groeiende invloed van ‘een tweede generatie salafistische aanjagers’.

Ja, zelfs spelling kan belangrijk zijn in de oorlog om Oekraïne, schrijft Marten van der Meulen. Dus zal hij de belaagde hoofdstad van dat land nooit meer als Kiev spellen.

Een vraag van de redactie deed het hoofd van onze taalcolumnist Marten van der Meulen bijna ontploffen van verbazing. Hoezo, niet iedereen kent het spelletje ‘Annemaria Koekoek’?

Thomas Heerma van Voss neemt afscheid. ‘Ik vraag me af wat er allemaal in mijn vaders hoofd zat terwijl hij het leven uit gleed.’

Fieke Van der Gucht vindt een ongedateerde cassette waarop ze als kind sprookjes navertelt. Maar hoe oud is ze precies in die opnames? De taaldetective komt in actie.

Een uitspraak van een vriendin zet onze columnist aan het denken over de manier waarop we elkaar met taal eigenschappen toedichten.

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijfkamer om publiekelijk een auteur te interviewen. ‘Daan! Wat leuk dat je er bent’, zegt de organisatrice van de avond. ‘Ik ben Thomas’, zeg ik.

Thomas Heerma van Voss trok voor een filmopname naar de Veluwe. Het acteren en de sfeer op de set bevielen hem wel. ‘Zulk doelgericht enthousiasme kende ik amper uit de boekenwereld.’

Hoezeer onze taalcolumnist ook een liefhebber van musea is, van taal en taalonderwijs maak je maar beter géén museum.

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijfkamer voor een potje zaalvoetbal, en botst op iemand die hij kent van vroeger. ‘Wat ben jij ontzettend onsportief. Eikel.’

Luc Devoldere bladert door zijn woordenboeken, waarschuwt voor valse vrienden en zingt de lof van een taal die in verschillende landen wordt gesproken: het Nederlands.

De taalcolumn van Fieke van der Gucht. ‘Tussen mijn nichtje en mijn grootvader gapen de jaren. Het werkwoord sturen heeft daar slinks gebruik van gemaakt.’

Fieke Van der Gucht kan geen dorp of stadje passeren zonder zich af te vragen waar hun naam vandaan komt.

Gaston Durnez las de memoires van de bekendste Belgische diplomaat: Frans van Daele, die ook wel ‘schaduwkoning’ wordt genoemd.

Fietsend en snauwend zet Fieke Van der Gucht misschien wel een taalverandering in gang.

De tweede taalcolumn van Fieke van der Gucht, over namen van vondelingen. Maak kennis met Anna Catharina Ananas en Guilielmus Koeck.

Nergens laat de loonkloof tussen mannen en vrouwen zich zo sterk voelen als in het voetbal en het wielrennen. Tijd voor een grondige verandering, vindt Hind Fraihi.

Extremisten vinden elkaar nu nog vooral online, maar de radicale Vlaams-Nederlandse frontvorming heeft duidelijk meer ambitie.

Buitenlandse conflicten worden kleine oorlogen in onze straten, schrijft Fraihi, met rudimentaire vormen van terreur.

Hongersnoden maken deel uit van ons levende én gedeelde Europese verleden, schrijft columniste Lotte Jensen. Ze zitten nog altijd in de haarvaten van onze samenleving.

In 1421 gebeurde een van de zwaarste overstromingen die Nederland ooit troffen. Anno 2021, in tijden van klimaatverandering, piekt de mythevorming rond die grote vloed opnieuw.

Schrijver Thomas Heerma van Voss over zijn redacteuren: ‘Toen sprak ze een zin uit die ik nooit helemaal van me heb kunnen afschudden: ik ben niet overtuigd.’

In haar taalcolumn valt Fieke Van der Gucht deze maand genadeloos door de mand, ondanks haar inspanningen om Standaardnederlands te praten.

Merkwaardig hoe een strijd tegen superioriteit net gevoerd wordt met een zeker gevoel van superioriteit, schrijft Hind Fraihi over de Black Lives Matter-beweging.

Thomas Heerma van Voss doet mee aan een speeddate voor jong schrijftalent. ‘Als het gaat over debuteren wordt nog weleens vergeten hoe broos een opborrelend schrijfverlangen kan zijn.’

Een vraag, niet toevallig over eten, zette onze taalcolumnist aan het denken over partikels, een veelgebruikte maar weinig onderzochte woordsoort.

Wat quarantaine doet met Thomas Heerma van Voss? Weinig, want hij is het gewend om thuis te zitten. Tot hij moet opdraven voor virtuele ontmoetingen en hij in trainingsbroek over perspectiefwisselingen oreert.

Gaston Durnez kuiert door Antwerpen langs Nello en Patrasche en eindigt bij Gerard Walschap en een Française.

Onze columniste Lotte Jensen grijpt één van haar favoriete boeken van 2021 aan om te wijzen op het belang van een ruime talenkennis.

Liefde voor taal toon je door ermee te spelen, klooien, goochelen en jongleren. Net als Shakespeare, Perec en de vertalers Adair en Van de Wiel.

Maak van de nood een deugd, nu we met zijn allen zoveel mogelijk binnen moeten blijven, schrijft hoofdredacteur Luc Devoldere.

De taalcolumn van Fieke Van der Gucht gaat deze keer over mopperaars en mensen die klagen over de achteruitgang van taalvaardigheid bij studenten.

Vorige maand vertoonde het weer aprilse grillen, maar zag je ook aprilse rellen als het over taal ging. Onze taalcolumnist zoekt naar nuance in het vaak verhitte debat.

De naam is een voorteken, luidt de spreuk. Maar hielden Fieke Van der Guchts ouders daar rekening mee toen ze hun kind een naam gaven?

Gek, die populaire lijstjes met zogezegd onvertaalbare woorden, vindt taalcolumnist Marten van der Meulen.

Een essay waarin Ton Lemaire zich stoorde aan de overname van Engelse woorden in het Nederlands, noopte onze taalcolumnist Marten van der Meulen tot een reactie.

Moeten België en Nederland zich excuseren voor het leed dat ze in de voormalige kolonies veroorzaakten? Een collectief wit schuldgevoel aankweken, is contraproductief. Maar een besef van privilege kan ons wel minder blind maken voor moderne...

De laatste tijd zit Thomas Heerma van Voss in gedachten geregeld aan een tafel met de veelbesproken rapper Lange Frans en zijn vroegere echtgenote.

Thierry Baudet en Dries Van Langenhove komen veel meer aan bod in de media dan hun soortelijke gewicht rechtvaardigt.

Wat houdt Thomas Heerma van Voss tegen om à la Reve een schrijfplek in te richten in een onooglijk Zuid-Frans dorp?

Gaston Durnez staat stil bij de boeken van W.G. Sebald, een man met wit haar, een witte snor en de blik van een melancholische intellectueel.

Soms wordt het zelfs onze immer goedgeluimde taalcolumnist te veel. In deze bijdrage laat hij zijn ergernis over andermans taalergernis de vrije loop.

De Vlaamse regering bespaart de komende jaren fors op cultuur. Waar hebben we dat nog gehoord? In Nederland, waar de culturele sector in 2011 200 miljoen moest inleveren. Wat valt daaruit te leren?

Stiefmoeders hebben hun naam niet mee. Ze verdienen een naam zonder negatieve bijklank, vindt taalwetenschapper Fieke Van der Gucht.

Hind Fraihi pleit voor een maand waarin we onszelf drastisch bevrijden van de sociale media.

Arnon Grunberg riep op alert te blijven voor antisemitisme en vergeleek Marokkanen met Joden. Dat doe je beter niet.

In haar laatste column brengt Fieke Van der Gucht hulde aan een collega met wie ze een kleine gestalte én een hekel aan taalzeuren deelt. Maar aan Nicoline van der Sijs’ productiviteit kan ze nog niet tippen.

Hoofdredacteur Luc Devoldere noemt een paar van de mooiste woorden en zinnen uit het Nederlands. Vult u zijn lijstje aan?

Annelies Verbeke moderniseerde de taal van deze ruim honderd jaar oude klassieker.

Roep niet dat ‘de jaren 1930 terug zijn’, schrijft Hind Fraihi. Zo’n waarschuwing werkt contraproductief, en dreigt de status van verboden vrucht te krijgen.

Volgens Hind Fraihi moet links op de sociale media een andere houding aannemen én moeten de technologiereuzen actiever ingrijpen.

De vondst van een dood insect doet een column rijpen in de taalkundige kop van Fieke Van der Gucht.

Thomas Heerma van Voss had een gesprek met een collega-schrijver, in een stad die nog mocht bruisen. Dat wekte bij hem een onverwacht gevoel op.

Die beloofde Roaring Twenties – als corona voorbij is! – zijn nog niet echt begonnen. Wanneer mag onze columniste Lotte Jensen haar dansschoenen uit de kast halen?

Heel wat namen van mensen en personages leven voort in onze taal. Maak kennis met Félix Nadar!

In haar tweede column kijkt cultuurhistorica Lotte Jensen naar Vondel en Lucretia van Merken, die veel ervaring hadden met epidemieën.

Op verzoek van een televisieprogramma kruipt Thomas Heerma van Voss in de huid van een kat.

Taalwetenschapper Fieke van der Gucht houdt ook van fietsen en flandriens. Tijdens een verregende wedstrijd wordt ze uit de wind gezet door twee wielergekke Engelsen.

Vertalers krijgen veel te weinig lof, vindt onze taalcolumnist. Goed dus dat de Europese Literatuurprijs expliciet aandacht heeft voor hun werk. Maar waarom zijn de taalcriteria van de prijs zo beperkend?

Thomas Heerma van Voss balde zijn vuist voor Black Lives Matter. Maar heeft hij als witte jongeman wel recht van spreken over zwarte cultuur?

Taalwetenschapper Fieke Van der Gucht verklaart haar liefde aan een komma.

Fieke Van der Gucht mengt zich in Schnitzelgate over namen voor vleesvervangers. Iemand een Boulette Very Chouette?

Simon Stevin begreep vier eeuwen geleden al dat een hele maatschappij ervan profiteert als iedereen toegang krijgt tot kennis via duidelijke taal.

Nuances in het Nederlands zijn soms moeilijk voor niet-moedertaalsprekers, ondervindt Fieke Van der Gucht. Maar er komen wél creatieve taalvondsten van.

‘Wat draag jij aan ons platform bij?’ Weinig doet Thomas Heerma van Voss makkelijker stilvallen dan een poging te concretiseren wat iets inhoudt of maatschappelijk voorstelt.

Voor een online schrijfworkshop mag Thomas Heerma van Voss nog eens de deur uit. ‘Iedere paar minuten kwam een compliment naar me toe gedwarreld.’

Thomas Heerma van Voss was blind date-gewijs te gast op de radio. ‘Daar stond ik, als tweederangs verrassing die helemaal geen verrassing wilde zijn.’

Thomas Heerma van Voss was virtueel schrijver in residentie. ‘Ik zag je vaker dan mijn vrienden en familie. Dan iedereen eigenlijk.’

Ook voor Thomas Heerma van Voss stelt corona de zaken op scherp: schrijven over het virus of juist niet?

Thomas Heerma van Voss leest Jan Arends voor, een stagiair filmt het gebeuren. En dan valt de schrijver uit zijn rol.

Die keer dat Thomas Heerma van Voss bijna op televisie kwam.

Behalve een feestelijke aangelegenheid is het uitbrengen van een nieuw boek ook onvermijdelijk een les in nederigheid en geduld.

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijftafel voor een radio-interview. ‘Dat lezen, heel leuk, maar ik heb er gewoon de rust niet voor.’

Thomas Heerma van Voss is op een Holland Festival in Karlsruhe. ‘Is er niemand anders die jullie konden strikken?’

De biografie van een BN’er schrijven: dat klonk als een verleidelijk aanbod. Maar is ghostwriten wel iets voor Thomas Heerma van Voss?

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijfkamer en begeeft zich op de sociale media en de literaire podia.

Ineens bevond Thomas Heerma van Voss zich in Alkmaar, in een gigantische villa vol halters en gitaren, van een man die in alles een haastige indruk maakte.

Een vraag van een scholier doet Thomas Heerma van Voss nadenken over zijn werk. ‘Ik zou niet hoger dan een acht scoren voor een toets over mijn eigen verhaal.’

Wat gebeurt er als Thomas Heerma van Voss zijn schrijfkamer niet meer uit mag? Dan vindt hij zijn eigenlijke debuut terug: een album vol gangsterrap.

Thomas Heerma van Voss gaat uit eten met zijn Duitse uitgever. ‘Hij bestelde drie glazen. Toen bleek dat niemand anders wijn wilde, dronk hij ze alle drie zelf op.’

Kunstenaars krijgen niet meer dan het sociale minimum. En waar mogelijk probeert de staat daar nog iets af te schrapen, merkt Thomas Heerma van Voss.

Belangrijk om weten