- de lage landen

Voor dit prozagedicht liet Anne Bosveld zich inspireren door Panorama van Kaapstad en omgeving, vanaf de zee gezien uit 1778, dat wordt toegeschreven aan Robert Jacob Gordon.

Met Anne Marijn Voorhorst kijken we naar een mosterdpot vervaardigd door Jean Baptiste Claude Odiot in ca. 1819. ‘Mijnheer, het gehele personeel verzoekt u uw voedsel iets rustiger door te slikken.’

Anne-Goaitske Breteler schreef een kort verhaal geïnspireerd door een brief die de gezaghebber van Sint Maarten, Johannes Willem van Romondt, op 8 juni 1848 schreef aan de gezaghebber van Curaçao, naar aanleiding van de beëindiging van de s...

Annemieke Dannenberg geeft een stem aan een kwast, gebruikt voor bezweringen, uit de 18e eeuw.

Babeth Fonchie schreef een gedicht geïnspireerd door een eeuwenoud houten voetblok en bijbehorende ijzeren boeien.

Bart Decroos geeft in een kort verhaal een stem aan een tekening uit 1708 van Dirk Valkenburg, getiteld Gezicht op molen en kookhuis op een plantage te Suriname.

Cesar Majorana geeft het woord aan een schilderij in de schaduw van de Nachtwacht: ‘Iedereen wil in mij een kopie zien, maar ik kan je beloven dat een obsessie met het verleden niet gezond is.’

Beeldgedicht geïnspireerd door een Ma Sapi-rijsthalm, die rechtstreeks afstamt van rijstzaden die door de slaafgemaakte vrouw Sapali werden meegesmokkeld vanuit Afrika naar Suriname.

Chris Lomans geeft in zijn tekst een stem aan kapmessen uit begin 19e eeuw, bestemd voor suikerrietplantages.

Met Daan de Jager kijken we naar een zelfportret van Vincent van Gogh uit 1887. ‘Ik maak mijn gecorrigeerde flaporen los van jouw afgesneden oor.’

Met Dagmar Bosma stellen we ons vragen bij een kast van Charles-Guillaume Diehl uit ca. 1867 - ca. 1880. ‘Er kan geen kruisbestuiving plaatsvinden op de dorre grond van roof en uitbuiting.’

Met Mandula van den Berg duiken we in het hoofd van de Brieflezende vrouw van Vermeer: ‘Het is nog vroeg en de hemel buiten lijkt gemaakt van melk en lood.’

Ali Amghar zit voor een kerkinterieur van Pieter Saenredam: ‘Eigenlijk doet het me denken aan de moskee.’

Malika Soudani geeft een stem aan Portret van een vrouw van Frans Hals ‘Ik vraag mij af of het zo is genoemd omdat het een mooie titel is of omdat ze mijn naam vergeten zijn.’

Ellis Meeusen liet zich voor haar tekst inspireren door de wet van 1863, geschreven door koning Willem III, waarmee Nederland de slavernij in Suriname officieel afschafte.

Elsbet De Pauw schreef een gedicht bij het schilderij ‘Het poppenhuis van Petronella Oortman’, geschilderd door Jacob Appel in 1710.

Emma Wiersma schreef een gedicht bij het Hermann Herbarium uit 1687.

Met Emma Zuiderveen kijken we naar het blauw in het schilderij La Corniche bij Monaco van Claude Monet uit 1884. ‘Toeristen maken hun rondjes in draf/ tot de longen gevuld en gevoed zijn/ met hele kleine stukjes geschiedenis.’

Esha Guy Hadjadj geeft in een kort verhaal een stem aan het schilderij Inspectie van een regiment cavalerie, wellicht door Willem van Hessen-Homburg, geschilderd door Cornelis Troost in 1742.

Obe Alkema geeft het woord aan een stilleven: ‘Wij zijn fruit, flora, authentiek. Wij willen gezien worden zoals Yotam Ottolenghi ons ziet.’

Quinten Wyns schetst de identiteitscrisis van een schutter uit de ‘magere compagnie’. ‘Ik ben olie op doek, besta uit drie componenten, maar beeld me in dat ik een man ben.’

Amarylis De Gryse graaft in de zielenroerselen van een schutter op een schilderij van Govert Flinck: ‘Mijn linkerhand blijft rusten op mijn middenrif en ik voel hoe de onrust die ik veroorzaak er woedt.’

Mona Thijs laat ons opnieuw kijken naar Rembrandts Joodse bruidje: wat zag hij in zijn modellen? ‘Tussen zijn dikke wenkbrauwen zit nu de frons van een geneesheer.’

De vrouw des huizes in Vermeers schilderij is omlijst door kaders, bij Jasmijn Post blijken haar gevoelens net zo ingesloten door sociale conventies.

Arno Boey geeft het woord aan ‘La Lechera, La Lattaia, Dienstmagd mit Milchkrug. Melkmeisje. (…) De melk is zuur en mijn blik strak en ik zweet.’

Jens Meijen schreef een gedicht, geïnspireerd door een contract uit 1706 tussen plantage-eigenaar Jonas Witsen en schilder Dirk Valkenburg.

Johannes Decat geeft in een gedicht een stem aan de turfstreepjes in een kasboek uit 1822 van de plantage Novo Sion in Brazilië.

Jordi Lammers geeft in briefvorm het woord aan de Benta, of mondboog, een snaarinstrument dat met tot slaafgemaakten in onder meer Curaçao terecht kwam en daar nog steeds bespeeld wordt.foto © Marianne Hommersom

Jorik Amit Galama schreef een tekst bij het schilderij Een bouwhoeve aan de oever van een beek in Gelderland van Wouter Johannes van Troostwijk uit ca. 1805 – ca. 1810. ‘Langzaam raakt alles en iedereen op drift, vullen schilderijlijsten zi...

Kenneth Berth maakte een audioverhaal bij het schilderij De muziekles door Louis Moritz uit 1808. ‘Ik waarschuw je: kijk alsjeblieft nu meteen naar je iphone.’

Met Kiriko Mechanicus kijken we naar Meisje in witte kimono, geschilderd door George Hendrik Breitner in 1894. ‘Wij hebben geen woorden nodig he, moppie. Doe je ding maar uit.’

Laure-Anne Vermaercke laat ons heel goed kijken naar het Diorama van de koffie- en katoenplantage Zeezigt, gemaakt door Gerrit Schouten in ca. 1815 - ca. 1821. ‘een miniatuurwereld in opdracht’

Spiegel van de werkelijkheid is de eerste volwaardige geschiedenis van de negentiende-eeuwse kunst in Nederland.

Iduna Paalman schreef een gedicht over Maria de’ Medici bij een schutterstuk van Joachim von Sandrart: ‘Er staat een ragout van fluweel voor mij klaar.’

Marie Borremans schreef een gedicht geïnspireerd door een brief van Pieter Mortamer, directeur te Luanda, aan Johan Maurits, geschreven op 31 oktober 1642.

Met Marieke Ornelis kijken we naar Portret van een jonge vrouw met hond Puck, geschilderd door Marie-Thérèse Schwartz in ca. 1879 – ca.1885. ‘Tussen ons in ligt een ingehouden ademtocht en een onzichtbaar kapitaal.’

Marte Hoogenboom schreef een dialoog bij Portret van Louis Royer door Charles van Beveren uit 1830 en Ecce Homo door Louis Royer uit 1826. ‘Mensenhanden zijn als rekbare klei die nooit droogt’

Met Maxine Palit de Jongh kijken we naar een vleugelpiano van Erard Frères uit 1808. ‘ik droom van/stofvlokken die zich tot vingers vormen’

Een stilleven met kazen, meer heeft Sanne Pieters niet nodig om genderrollen op scherp te zetten. ‘Daar staat een man. Een kapitein. Ik wist het wel.’

Edna Azulay dicht een ode aan de roes van Het dronken paar van Jan Steen: ‘voor een lichaam om op neer te storten ben ik bereid veel op te geven’

Pelumi Adejumo geeft een stem aan een halsband uit 1689 met het wapen van Willem III, prins van Oranje-Nassau.

Phaedrea Derhore tekende een kortstrip bij het schilderij Stilleven met jachtbuit en Griekse stèle: allegorie op de Herfst van Georgius Jacobus Johannes van Os uit 1818.

Met Pim Lammers kijken we naar Gerrit Schoutens Model van het gedenkteken voor J.F. de Friderici uit 1812. ‘Heeft iemand al een pot rode verf opengemaakt?’

Robin Goudsmit schreef een handleiding bij Portret van Raden Syarif Bustaman Saleh, toegeschreven aan Friedrich Carl Albert Schreuel uit ca 1840. ‘Je hebt het zelf gevraagd, dus ik zal het je uitleggen’

Iona Daniel duikt het lichaam in van Jan Steens zieke vrouw: ‘ik ken je lichaam als mijn broekzak / alle holtes, alle bochtjes om je botten’.

Sanne Aletta van Otten geeft het woord aan een koffiefilterkan van Fa.Diemont uit 1816. ‘Het porselein zei dat ik me geen illusies moest maken’.

Maxime Garcia Diaz schreef een gedicht over macht en afhankelijkheid bij een portret van Frans Hals: ‘... het weergalmen door drie eeuwen heen / de zware jurk wordt skinny jeans / in beige uggs gestoken.’

Shimanto Reza schreef een brief, geïnspireerd door een kaart van de Bocht van Bengalen, getekend omstreeks 1695.

In kolkende woorden laat Daphné Dupont-Nivet een spookschip opduiken: ‘Verleidelijk grijnst het boegbeeld de gaten tussen haar tanden bloot. Die diva, ze lust je rauw.’

Sophia Blyden schreef een tekst bij het beeldhouwwerk Carità educatrice van Lorenzo Bartolini uit ca. 1842 tot ca. 1845. ‘Aan papa vroeg niemand hoe zijn dag was.’

Met Sumai Yahya kijken we naar een Etruskische vaas van Manufacture Impériale de Sèvres uit 1858. ‘De hele geschiedenis, bestaande uit trillende handen en heel veel seks, heeft geleid tot het maken van deze vaas.’

Tessel Veneboer schreef een dialoog bij een portret van Toussaint Louverture. Deze ets werd gemaakt door Govert Kitsen tussen 1776 en 1819.

Wie het Rijksmuseum bezoekt na de heropening van de musea, zal in de Eregalerij drie vrouwelijke schilders kunnen bewonderen: Gesina ter Borch, Rachel Ruysch en Judith Leyster.

Een personage uit een schilderij van Jan Steen lijkt bij Mohamed Ouaamari niet te leren van zijn fouten. ‘Mijn hoofd staat op barsten, ik wil slapen, ik wil terug naar mijn droom.’

Belangrijk om weten