literatuur podcast

‘Onze spullen zijn eerlijker dan wijzelf’: Mira Aluç begaf zich voor ‘Sprokkelaars’ in de microkosmos van de magazijnverkoop

In haar debuutroman Sprokkelaars schetst Mira Aluç een liefdevol portret van zonderlinge mannen in een anonieme loods waar restproducten worden verkocht. Het leverde haar een nominatie op voor De Bronzen Uil. In de aanloop naar de uitreiking van de debuutprijs op 29 november schuiven zij en de vijf andere genomineerden aan bij onze podcast De Eerste Keer, waar ze vertellen over de kunst van het debuteren. 

“Mijn halve huis was op een gegeven moment ingericht met spullen van partijloodsen. Nadat ik had beslist dat het verhaal van mijn debuutroman zich in zo’n loods zou situeren, ben ik die gaan frequenteren: als schrijver moet je in zo’n geval niet alleen observator maar ook participant zijn”, zegt Mira Aluç in De Eerste Keer, een podcast van de lage landen. In deze speciale zesdelige editie van de reeks spreekt Dirk Vandenberghe met de zes genomineerden van De Bronzen Uil 2025, de prijs voor het beste Nederlandstalige debuut van het voorbije jaar. Eerder waren al Safae el Khannoussi, Lieselot Mariën en Emma Laura Schouten te gast.

‘Een liefdevol portret van zonderlinge mannen’: onze recensie van Sprokkelaars

In Sprokkelaars volgen we een twintiger die zich “Jong” laat noemen. Hij werkt als kassamedewerker in de loods bij zijn oom. Tegen bodemprijzen worden daar restpartijen verkocht. Jong werkt er als tussenbaantje, dat houdt hij zich tenminste voor, want het wordt steeds moeilijker om uit de job te stappen. Op het industrieterrein leert hij een nieuwe wereld kennen, vol mensen die hij anders nooit had ontmoet, zoals de Bosnische vluchteling Baris, Hennie van de snackbar of Turgay van de Turkse supermarkt.

“Hij leert er ook dat spullen, hoe goedkoop ook, soms eerlijker zijn dan mensen, want je weet wat je aan ze hebt”, zegt Aluç. “Toen ik Sprokkelaars schreef, werkte ik in een luxewarenhuis. Door de week verkocht ik schoenen die een maandsalaris kostten en als ik vrij was, schreef ik over massageproduceerde spullen in een partijloods die waardeloos zijn: kerstartikelen in januari, producten die niet aansloegen bij de consument. Voor zijn die twee werelden niet elkaars tegenovergestelde: ze gaan allebei om wat de waarde is die we aan spullen hangen, welke sociale context we daaromheen creëren en welke emotie we daarbij voelen.”

Aluç ging als kind met haar familie weleens naar een partijloods in Rotterdam. Nadat ze was afgestudeerd aan de kunstacademie, besliste ze dat in dat bijzondere decor een roman wilde situeren. “Aan de ene kant is zo’n loods en het industrieterrein waarvan het onderdeel is heel erg geïsoleerd, aan de andere kant is het ook een samenleving in het klein. Bestaansonzekerheid, racisme, criminaliteit: alle grote problemen in de maatschappij bestaan ook dáár. Net als de zoektocht naar verbinding. Mensen bewegen zich in en rond dat terrein en vinden daarin hun hele bestaan.”

De Eerste Keer

In de podcastreeks De Eerste Keer zijn schrijvers te gast die onlangs een literair debuut uitbrachten. Met journalisten Anouk van Kampen en Dirk Vandenberghe praten ze over de drang om te schrijven, het maakproces van hun debuten, en de verhalen die ze nog willen vertellen. 

Deze speciale editie rond De Bronzen Uil is een samenwerking van de lage landen met het Willemsfonds en het Algemeen-Nederlands Verbond. 

De podcast De Eerste Keer is een aanvulling op onze gelijknamige recensierubriek. 

De Bronzen Uil

De Bronzen Uil is de Nederlandstalige literaire debuutprijs van het Algemeen-Nederlands Verbond en Willemsfonds vzw, met DE LAGE LANDEN als mediapartner. De uitreiking op zaterdag 29 november vindt na veertien edities in Gent voor het eerst plaats in Brugge, in de stadsbibliotheek en Theaterzaal Biekorf.

De winnaar ontvangt een geldprijs van 10.000 euro en een bronzen beeld. Vorig jaar won Maria Kager met De buitengewoon geslaagde opvoeding van Frida Wolf.

De jury van 2025 wordt voorgezeten door Peter Van den Eede en bestaat verder uit Majida Bellal, Marleen Bongers-Dek, Melissa Giardina, Miriam Piters, Rashid Mohammad Hosseini, Sofie Vandamme, Sylvain Peeters en Wim Van Gelder.

Breng zelf je stem uit

Nog tot en met 26 november kun je via dit formulier stemmen voor De Lezersprijs. Jouw stem gaat mee met die van lezersjury’s van ANV, Antwerpen Leest, Brugge Leest, Dwaalzin, Gent Leest, Leuven Leest, Oostende Leest en het Willemsfonds. De winnaar ontvangt een kunstwerk. 

• Mira Aluç