EN VOOR WIE HET BOEK NIET LEUK VOND, IS ER PIZZA. Literatuuronderwijs in Nederland

Johannes Visser staat voor de klas in Zaandam en schrijft voor De Correspondent over onderwijs. We vroegen hem hoe hij de liefde voor literatuur aan zijn leerlingen probeert door te geven.

“Ik kan nu wat vragen stellen om te checken of jullie het wel gelezen hebben, maar dat zou gemeen zijn.” Er volgt geen ongemakkelijk gegiechel, want ze hebben het allemaal gelezen.

De leerlingen van De Boekenclub op mijn school zijn in het theater van de stad om met schrijver Bert Wagendorp in gesprek te gaan over zijn boek Ventoux. Drie kwartier hebben ze om hem vragen te stellen. Hoe voelt het om je boek uit handen te moeten geven voor een toneelbewerking? Voelt het overlijden van een personage voor de schrijver ook een beetje als een begrafenis? En wat verdien je daar nu mee, met zo’n boek? Na drie kwartier zitten meerdere leerlingen nog met hun vinger in de lucht. Sommigen hebben hun boek meegenomen voor een handtekening, anderen pakken hun jas alvast voor het volgende programmaonderdeel. De leerlingen gaan naar de pizzeria in het centrum, om daarna terug te keren naar het theater om de toneelvoorstelling die van Ventoux werd gemaakt te zien.

Het is een van de activiteiten die De Boekenclub dit jaar onderneemt. Eerder in het jaar kwam schrijfster Niña Weijers naar school om met leerlingen te praten over haar debuutroman De consequenties, waarmee ze de Anton Wachterprijs won. In maart krijgen de leerlingen college van hoogleraar Nederlandse letterkunde Thomas Vaessens over La Superba van Ilja Leonard Pfeijffer.

U denkt dat de Boekenclub bestaat uit een select clubje gymnasiasten? Nee. Ruim honderd bovenbouwleerlingen, havo en vwo, meldden zich dit jaar aan.

De Boekenclub is mijn manier om leerlingen te interesseren voor literatuur. Ik wil hun laten zien dat er buiten het boek een hele wereld is die het lezen van literatuur interessant kan maken. Dat de schrijver een mens van vlees en bloed is die met knikkende knieën de eerste recensies afwacht. Dat hetzelfde verhaal door een schrijver op papier anders verteld wordt dan door een regisseur op het toneel. Dat er een wetenschap is die zich bezighoudt met de analyse van romans. Dat je met vrienden kan praten over boeken en dat je zo je eigen denken kunt scherpen. Bottomline: dat literatuur niet stoffig hoeft te zijn.

"