Jozef Deleu krijgt de eerste Taalpenning van KANTL

Dichter, prozaschrijver en bloemlezer Jozef Deleu is de eerste laureaat van de Taalpenning. Met die prijs bekroont de KANTL een persoon die het Nederlands doet schitteren. Deleu is de bezieler van poëzietijdschrift Het Liegend Konijn en stichter van Ons Erfdeel (nu de lage landen). Vorige maand nog verscheen zijn nieuwste dichtbundel.

“Voor zijn uitzonderlijke verdiensten voor de Nederlandse taal en letteren” ontvangt dichter, prozaïst, essayist en bloemlezer Jozef Deleu (1937) de eerste Taalpenning. Met die nieuwe tweejaarlijkse prijs onderscheidt de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) een persoon, organisatie of project die het Nederlands doet schitteren.

Deleu richtte in 2003 het halfjaarlijkse poëzietijdschrift Het Liegend Konijn op. Het tijdschrift is een unicum en een vaste waarde in het laaglandse literaire veld, erkent de KANTL. “Al twintig jaar lang schotelt Het Liegend Konijn een rijke selectie hedendaagse Nederlandstalige poëzie voor aan een breed geïnteresseerd publiek”, aldus de commissie. “Zo blijft Jozef Deleu eigenhandig de poëzie op de kaart zetten.”

Eerder deze maand verscheen de eerste editie van de 21^ste jaargang van Het Liegend Konijn, met 153 nieuwe gedichten, “uit het nest geroofd” van 32 dichters. “Als je 84 bent en er keer op keer de beste nieuwe poëzie uitlicht, bestaat toeval even niet meer”, schreef Hendrik Tratsaert, hoofdredacteur van de lage landen, op deze site over Deleu en zijn scherpe oog. Twee keer per jaar selecteert Deleu voor de lage landen uit de recente poëzieoogst gedichten die hem bijzonder getroffen hebben.

Van Deleu verscheen in maart nog een eigen dichtbundel, getiteld Het paard van mijn vader (Poëziecentrum). In 2019 werden zijn gedichten verzameld in het verzamelwerk Ondoorgrond. Gedichten 1963-2019. “Deleu koestert zijn poëzie als een tuin of een erf waarop de schreeuwerige buitenwereld niet wordt toegelaten”, schreef Piet Gerbrandy in zijn recensie voor de lage landen.

Hij stelde ook bloemlezingen samen, waaronder zijn Nieuw Groot Verzenboek (2019). Bij het verschijnen van het werk schreef Hendrik Tratsaert: “De keurmeester is ook een schatbewaarder. Deleu laat alle bloemen bloeien, hoe uiteenlopend ze er ook uitzien”.

In 2021 volgde Hendrik Tratsaert zijn voorganger Luc Devoldere op als hoofdredacteur van de lage landen. Devoldere nam in 2002 zelf de fakkel over van Jozef Deleu, die het tijdschrift Ons Erfdeel stichtte in 1957. Ons Erfdeel heet vanaf 2020 de lage landen.

In 2020 ontving Deleu de Arkprijs van het Vrije Woord. In een interview op deze site zei hij: “In taal benoemen we de dingen, suggereren we de werkelijkheid die ons ontsnapt en brengen we in overweging wat ons beroert en waarvoor we woorden zoeken.” Eerder ontving Deleu ook de P.E.N-prijs. Voor zijn culturele verdiensten werd hij meerdere keren geridderd.