Deel artikel

Lees de hele reeks
VL ⇄ NL column

Gratis parkeren is geen grondrecht, Vlamingen!

27 november 2024 4 min. leestijd Anouk van Kampen

Goedkoop of zelfs gratis parkeren is in de ogen van Vlamingen de gewoonste zaak ter wereld, zeker voor de eigen deur. Een kijkje bij de noorderburen kan ze leren dat de overheid in hun land de automobilist nog altijd op allerlei manieren in de watten legt. Ook in steden als Gent waar Groen meebestuurt, schrijft de in Vlaanderen wonende Nederlandse journalist Anouk van Kampen.

Ze heeft op Groen gestemd bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober, vertelt de vrouw met wie ik in gesprek ben geraakt op de markt in Gent. Er moet iets gedaan worden aan dat tekort aan sociale woningen, ze vindt een beter milieu belangrijk en de ingevoerde circulatieplannen steunt ze, ook al konden ze op een aantal plekken wel beter uitgevoerd worden. “Maar één ding neem ik ze wel kwalijk”, zegt ze verontwaardigd over de partij die de laatste jaren samen met de liberalen en sociaaldemocraten aan de macht was in Gent. “De gratis parkeerkaart voor bewoners, die wilde Groen afschaffen. 250 euro per jaar aan parkeerkosten, hoe moet ik dat betalen?”

Belgen, zo werd mij al vroeg na mijn aankomst in België duidelijk, zijn gek op hun auto. Avondje naar de bioscoop in het centrum van Brussel? Kom met de auto, in combinatie met een bioscoopticket is parkeren extra goedkoop. Koop je een huis? Een snelweg in de buurt is geen nadeel maar juist een pré, want dan ben je snel weg. Krijg je een contract aangeboden bij een bedrijf? Ze kunnen maar beter een dikke bedrijfsauto in het contract opnemen. Nederlanders reden in 2023 gemiddeld 11.200 kilometer per jaar. Belgen 13.350 kilometer, iets meer dan het Europees gemiddelde. En dat voor een klein landje waar de meerderheid ook nog eens zelden de taalgrens oversteekt.

Ik vrees soms dat het recht op gratis parkeren in de top tien zou eindigen als ik een peiling zou uitvoeren onder Belgen naar onvervreemdbare rechten van de mens

Wat je hebt, moet je natuurlijk ook kunnen neerzetten. Bij voorkeur komt de auto ín je huis – vandaar de voorliefde voor bel-etagewoningen met garage op de begane grond – maar als dat niet lukt liefst recht voor je huis en gratis, of je nu in de stad woont of niet. Ik vrees soms dat het recht op gratis parkeren in de top tien zou eindigen als ik een peiling zou uitvoeren onder Belgen naar onvervreemdbare rechten van de mens. Een echte peiling die de Vlaamse openbare omroep VRT eerder dit jaar uitvoerde, wees in elk geval uit dat zes op de tien Vlamingen gratis wil kunnen parkeren in zijn gemeente en dat parkeerplaatsen in het centrum behouden moeten blijven. Amper veertien procent vindt het normaal om te moeten betalen voor een parkeerplaats.

Nu moet ik de Belg met zijn autoliefde ook wel wat krediet geven. Toen ik nog maar net in België woonde en voor het eerst op reportage moest bij een bedrijf, moest ik vanaf het station drie kwartier wandelen: het was simpelweg onbereikbaar met het openbaar vervoer. Veel Belgen wonen dankzij ruimtelijke versnippering op plaatsen waar geen bus komt, bedrijven liggen meestal dichter bij de snelweg dan bij een station. Dankzij een belastingregeling die bedrijfswagens niet alleen fiscaal voordelig maakt, maar het zelfs onvoordelig maakt om die níét te nemen, wordt de drempel om een auto te nemen wel heel laag. De eindeloze files nemen ze er blijkbaar graag bij – die kilometers zijn dankzij de tankkaart die ze bij de bedrijfsauto krijgen voor velen tenminste gratis, in tegenstelling tot de trein. Moeilijk dus om weerstand te bieden aan de auto, als die ook nog eens kosteloos voor de deur staat.

Ingeburgerd

Na ruim zeven jaar België bleek ik recent zo ingeburgerd dat ik, toen ik een avond in Amsterdam ging eten, na afloop verontwaardigd aan de parkeerautomaat stond. Voor een paar uur parkeren in het centrum van de stad waren we ruim 50 euro kwijt. Even was ik vergeten dat parkeerrechten in feite niet zo vanzelfsprekend zijn, maar een voorrecht.

Plotseling 250 euro per jaar moeten ophoesten voor iets wat eerder gratis leek, is niet eerlijk. Maar de werkelijkheid is: die auto staat daar ook helemaal niet gratis. Net als de goedkope bedrijfsauto, is de gratis parkeerplaats iets waar we allemaal voor betalen. Het is geld dat niet gaat naar een bus om de hoek, een goedkopere of nachttrein, of autodeelplatforms.

Wie in Amsterdam een parkeerkaart wil aanvragen, moet afhankelijk van het stadsdeel drie maanden tot zelfs meerdere jaren wachten, en betaalt in sommige gevallen meer dan 600 euro per maand

Wie in Amsterdam een parkeerkaart wil aanvragen, moet afhankelijk van het stadsdeel drie maanden tot zelfs meerdere jaren wachten, en betaalt in sommige gevallen meer dan 600 euro per maand. Op sommige plaatsen is het aanvragen van een parkeerkaart zelfs uitgesloten. De uitleg van de gemeente: “Door de groei van de stad moeten we grenzen stellen aan het aantal geparkeerde auto’s op straat. Voor nieuwbouwprojecten of bij grootschalige renovatieprojecten maakt het niet uit of u bij uw woning of bedrijf wel of geen parkeerplaats kunt huren of kopen. Ook als u geen parkeerplaats hebt, krijgt u geen parkeervergunning.” Het is geen grondrecht om openbare ruimte gratis in te mogen nemen met een vierwieler die het milieu meer kwaad dan goed doet, het is een verworvenheid waar we uiteindelijk hoe dan ook voor betalen.

Al zal het nog wel even duren voor dat ook in België is doorgedrongen. De vrouw die ik sprak, mag alvast met een gerust hart ademhalen: de partij waarop ze stemde, belandde recent na heel wat onderhandelingen weer in de gemeentelijke coalitie. Maar de gratis bewonerskaart om te parkeren, die blijft.

Anouk van Kampen

Anouk van Kampen

journalist en voormalig NRC-correspondent in België

Geef een reactie

Lees ook

		WP_Hook Object
(
    [callbacks] => Array
        (
            [10] => Array
                (
                    [00000000000029a20000000000000000ywgc_custom_cart_product_image] => Array
                        (
                            [function] => Array
                                (
                                    [0] => YITH_YWGC_Cart_Checkout_Premium Object
                                        (
                                        )

                                    [1] => ywgc_custom_cart_product_image
                                )

                            [accepted_args] => 2
                        )

                    [spq_custom_data_cart_thumbnail] => Array
                        (
                            [function] => spq_custom_data_cart_thumbnail
                            [accepted_args] => 4
                        )

                )

        )

    [priorities:protected] => Array
        (
            [0] => 10
        )

    [iterations:WP_Hook:private] => Array
        (
        )

    [current_priority:WP_Hook:private] => Array
        (
        )

    [nesting_level:WP_Hook:private] => 0
    [doing_action:WP_Hook:private] => 
)