Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Publicaties

Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Reeks

Canon & co

Ruim vijftien jaar na Nederland krijgt nu ook Vlaanderen zijn historische canon. In opdracht van de Vlaamse overheid stelde een expertencommissie een lijst samen van figuren en gebeurtenissen die als ankerpunten moeten gelden in de cultuur en geschiedenis van de regio. In dit dossier brengen we alle stukken over de vele canons van de Lage Landen uit ons rijke archief samen. Wat vinden we de belangrijkste boeken en schrijvers, kunstwerken en kunstenaars, en historische gebeurtenissen en figuren? En wat waren de reacties op die canons?

Clara Peeters article c Wikipedia
geschiedenis De redactie
9 min leestijd

Dit is de Canon van Vlaanderen in zestig vensters

De Canon van Vlaanderen is een feit. Dit zijn de zestig vensters met gebeurtenissen, evoluties en personen die volgens de expertencommissie een referentiekader vormen van de Vlaamse cultuur en geschiedenis. Mét duiding via recente en tijdloze stukken uit ons archief.

Header serie highres
Voor abonnees
geschiedenis René van Stipriaan
16 min leestijd

Het spook van de historische canon

Het concept ‘canon’, in oorsprong een lijst met belangrijke teksten, laat zich moeilijk rijmen met de geschiedschrijving, schrijft de Nederlandse literair-historicus René van Stipriaan.

Een canon voor het land van ooit

Op 16 oktober 2006 stelde de Nederlandse canoncommissie, voorgezeten door Frits van Oostrom, zijn werkstuk voor: een nieuwe canon voor Nederland, getiteld entoen.nu. Hans Cools gaat in deze bijdrage na hoe dit werkstuk er uiteindelijk gekomen is, en welke rol het kan spelen in de Nederlandse samenleving.

Voor abonnees

Populair zonder canon?

Redacteur Jo Tollebeek leidt het tweede nummer in van de achtenveertigste jaargang van Ons Erfdeel. Hij gaat daarbij in op drie artikelen in verband met geschiedenis die in dit nummer opgenomen zijn: een artikel over geschiedenis in prime time, een stuk over geschiedenis in historische jeugdboeken en een bijdrage over Geert Maks omgang met geschiedenis. Die drie artikelen leggen volgens Tollebeek getuigenis af van een nieuwe historische koorts. Geschiedenis heeft zich in tal van mogelijke vormen verspreid in alle uithoeken van de cultuur. Maar wélke geschiedenis wordt er precies verteld? Dat is minder duidelijk. Stemmen voor een nieuw op te stellen canon van de historische feiten die je moet kennen, klinken anno 2005 steeds luider. Toch, nuanceert Tollebeek, is zo'n canon niet zaligmakend: een nationale historische canon werkt niet alleen de integratie, maar ook de discriminatie in de hand.

Voor abonnees
literatuur

SLUIT DE CANON NIET OP IN ZIJN ARK. Een reflectie op de dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur

“Vlaamse canon: wat in Vlaanderen wereldberoemd is”, zo luidde de kop boven een artikel in NRC Handelsblad (1 juli 2015) over de “Dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur vanuit Vlaams perspectief”. Het kan mijn verbeelding zijn, maar ik lees hierin denigrerende meewarigheid over die malle Vlamingen, die er zulke curieuze literaire voorkeuren op nahouden. De Nederlandse visie op de Vlaamse literatuur mag dan in de afgelopen decennia positiever zijn geworden – “De Belgen zijn beter”, beweerde Arjen Fortuin in 2006 in NRC – maar de betrekkingen blijven toch enigszins lauw. De opheffing van De Bezige Bij Antwerpen werd door het grootste deel van Nederland met schouderophalen begroet, voor de introductie van de dynamische canon hadden alleen de Nederlandse nieuwsmedia NRC en Radio 1 aandacht.

Het is met deze situatie (Nederland dat zich nog altijd als het culturele centrum beschouwt, Vlaanderen dat terecht geen positie in de periferie accepteert) een precaire taak om als Noord-Nederlander een beschouwing te geven op die Vlaamse canon. Toch vroeg Ons Erfdeel me dit te doen. Al heb ik de afgelopen kleine tien jaar gedoceerd over Vlaamse of Groot-Nederlandse teksten en heb ik sinds anderhalf jaar zitting in een adviescommissie van het Vlaams Fonds voor de Letteren: noordelijke vooringenomenheid zal me altijd blijven aankleven. Dat bleek wel uit de interessante discussies die ik, sinds de lancering van de canon op 1 juli 2015, met enkele Vlamingen had. Dit artikel over de mogelijkheden en problemen van deze canon vanuit Vlaams perspectief reflecteert dan ook mijn Noord-Nederlandse positie, die zal verschillen van die van veel Vlaamse literatuurliefhebbers.

Voor abonnees

“Iemand weigert het leesdossier”. Het Nederlandse literatuuronderwijs en de literaire canon.

In het onderwijs komt de literaire canon de laatste decennia steeds meer onder druk te staan. De canon wordt door sommigen beschouwd als een lijst van en voor een literaire elite en zou jonge mensen weerzin doen krijgen tegen literatuur. In dit artikel wordt betoogd dat leerlingen net recht hebben op de canon. Deze is niet uitsluitend een onderwijsaangelegenheid, maar ook een kwestie van sociale rechtvaardigheid. De auteur deinst er niet voor terug man en paard te noemen en slaat ook een mea culpa: de leraren Nederlands hadden de terreur van leesdossier en eindtermen niet mogen slikken.

Aanmelden

Registreer je of meld je aan om een artikel te lezen of te kopen.

Sorry

Je bezoekt deze website via een openbaar account.
Je kunt alle artikelen lezen, maar geen producten kopen.

Belangrijk om weten


Bij aankoop van een abonnement geef je toestemming voor een automatische herabonnering. Je kunt dit op elk moment stopzetten door contact op te nemen met emma.reynaert@onserfdeel.be.