Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Publicaties

Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Artikel

Een adieu van Luc Devoldere

De laatste dag van 2020 is ook de laatste werkdag van Luc Devoldere als hoofdredacteur van Ons Erfdeel vzw. Dit is zijn afscheidswoord.

Artikel

Reis rond de randen van de Romeinse wereld

Voor zijn boek 'Zwerven langs de limes' reisde Luc Devoldere langs de uiterste grenzen van het grote Romeinse Rijk. In deze voorpublicatie lees je over zijn tocht door Nederland.

Artikel

Van goesting tot zoenzone

Hoofdredacteur Luc Devoldere noemt een paar van de mooiste woorden en zinnen uit het Nederlands. Vult u zijn lijstje aan?

Artikel

Waarin een klein land groot kan zijn

Luc Devoldere, hoofdredacteur van de lage landen, keek met ontroering naar de Nationale Dodenherdenking op een lege Dam in Amsterdam.

Artikel

Komen en gaan

In zijn laatste voorwoord als hoofdredacteur van de lage landen kondigt Luc Devoldere een paar interne wijzigingen aan, en bedankt hij de lezer.

Artikel

Er kwamen woorden op bezoek

Luc Devoldere bladert door zijn woordenboeken, waarschuwt voor valse vrienden en zingt de lof van een taal die in verschillende landen wordt gesproken: het Nederlands.

Artikel

Quo vadis, Taalunie? (1980-2020)

De Taalunie bestaat dit jaar veertig jaar. Naar aanleiding van het Jaarverslag 2019 gaat hoofdredacteur Luc Devoldere in op de uitdagingen waarvoor de instelling staat.

Artikel

Toeval is een soort ongeval

Wat is toeval? Hoofdredacteur Luc Devoldere filosofeert samen met Ludwig Wittgenstein over dit intrigerende woord.

Artikel

UIT HET ARCHIEF: Bloedworst en kaas

Hoofdredacteur Luc Devoldere mist Kees Fens zo nu en dan. Die stukken over een vergeten kerkvader of een onmogelijk onderwerp. Die stijl. Die vederlichte behandeling.

Artikel

Maak van de nood een deugd

Maak van de nood een deugd, nu we met zijn allen zoveel mogelijk binnen moeten blijven, schrijft hoofdredacteur Luc Devoldere.

Artikel

Het uur van de waarheid

De Maand van de Filosofie heeft dit jaar als thema 'Het uur van de waarheid'. Een complexe zaak volgens hoofdredacteur Luc Devoldere.

Artikel

Over wat voorbijgaat en wat blijft

Het verleden moet je kennen, maar het mag het heden niet “koloniseren”, schrijft Luc Devoldere bij het nieuwe nummer van de lage landen.

Artikel

Lof van de hamburger: een ode aan Menno Wigman

Hoofdredacteur Luc Devoldere brengt een ode aan Menno Wigman (1966-2018), aan de hand van het gedicht ‘Burger King’. Wigmans verzamelde gedichten zijn verschenen bij Prometheus.

Artikel

Over koffieautomaten en vergeetwoorden

Hoe komt het toch dat we zo gevoelig zijn als het gaat om taal en onderwijs, vraagt Luc Devoldere zich af in het woord vooraf van het eerste nummer van de lage landen in 2020.

Artikel

Een nuchtere orangist. Over Herman Balthazar

Luc Devoldere zwaait Herman Balthazar uit, die van 2003 tot april 2019 voorzitter was van Ons Erfdeel vzw. Tot op vandaag wordt Balthazar hogelijk gewaardeerd om zijn minzaamheid, doortastendheid en ware tolerantie in de geest van Oranje.

Artikel

Welkom bij de lage landen

Ons Erfdeel vzw pakt uit met een platform dat de ambitie heeft je te informeren over artistieke, culturele en maatschappelijke onderwerpen in de Lage Landen.

Artikel

Nederlands in de wereld verdient meer promotie

De verspreiding van de eigen taal en cultuur in de wereld is politiek en economisch rendabel én diplomatiek en cultureel succesvol. Dringt die boodschap door tot de overheden?

Artikel

Boem paukeslag!

Met Besmette Stad, het multimediaproject van deBuren, geven meer dan 60 Vlaamse en Nederlandse kunstenaars een antwoord op de coronacrisis. Ze laten zich inspireren door Van Ostaijens 'Bezette Stad'.

Artikel

De Slag bij Arnhem was een brug te ver

De Slag bij Arnhem, 17 tot 25 september 1944, was voor de geallieerde troepen een gevoelige mislukking. Voor de Duitsers betekende het hun laatste grote overwinning.

Artikel

Een vergeten Belgisch kerkhof in Frankrijk

In de Kartuizerabdij van Neuville verbleven tijdens de Eerste Wereldoorlog duizenden Belgen. Na de oorlog verdween dit Belgische dorp uit het geheugen. Een werkgroep pikt die herinnering weer op, met een herdenking op 20 oktober 2019.

Artikel

Het Nederlands als underdog

Toen België zich in 1830 afscheidde van Nederland, domineerde in die nieuwe staat het Frans. Wat betekende dat voor de taal van Vlaanderen? Hoe ontwikkelde die zich?

Artikel

Zonder om te kijken

Bijdrage van Luc Devoldere die op 1 mei 2002 Jozef Deleu was opgevolgd als hoofdredacteur van Ons Erfdeel.

Artikel

Na de hitte de herfst

Hoofdredacteur Luc Devoldere meldt dat de recentste bibliografieën van de bladen van de Stichting Ons Erfdeel op het internet beschikbaar zijn en kondigt de eerste Ons Erfdeel-lezing aan.

Artikel

Waar is mijn school?

Hoofdredacteur Luc Devoldere leidt het vijfde nummer van de zevenenveertigste jaargang van Ons Erfdeel in. Het nummer bevat twee artikelen over segregatie in het onderwijs en één over het vreemdetalenonderwijs in de Lage Landen. Uiteindelij...

Artikel

Taal in de grensstreek. Een terugblik

Korte impressie van het colloquium Taal in de grensstreek, dat op 9 februari 2011 werd georganiseerd door Ons Erfdeel vzw en de Culturele Kring Menen-Wervik. Hoofdredacteur Luc Devoldere merkte tijdens het colloquium een voortdurende spanni...

Artikel

Bij een verjaardag en een bibliotheek

Hoofdredacteur Luc Devoldere leidt het eerste nummer in van de achtenveertigste jaargang van Ons Erfdeel. Hij gaat daarbij in op de artikelen van Remieg Aerts (“Over een mislukte staat, zonder nostalgie”) en Bart Vervaeck (“Het vreemde nest...

Artikel

Een trillend blad

Hoofdredacteur Luc Devoldere leidt het derde nummer in van de 47ste jaargang van Ons Erfdeel. Het nummer verscheen op 1 juni 2004, precies halfweg tussen de toetreding van tien nieuwe lidstaten tot de Europese Unie (1 mei 2004) en het Neder...

Artikel

Alexandrijn in Kessel-Lo. Paul Claes van A tot Z

Geleid door het alfabet probeert Luc Devoldere vat te krijgen op het veelzijdige en veelvormige werk van schrijver, vertaler, recensent, filoloog en wetenschapper. Claes is liever ambachtsman dan kunstenaar, constateert Devoldere. Hij kan a...

Artikel

“De hoop maakte my hier en daar welsprekend”

Inleiding tot “Beste Multatuli,…”, een extra katern in Ons Erfdeel met brieven aan de auteur van Max Havelaar. Deze teksten werden geschreven naar aanleiding van de gelijknamige lezingenreeks die het Vlaams-Nederlands Huis deBuren organisee...

Artikel

“Ik ben van Luxembourg.” Notities over Jacques Brel

In 2003 was het vijfentwintig jaar geleden dat Jacques Brel stierf. Luc Devoldere bezocht de tentoonstelling “Brel, het recht om te dromen” en behandelt in dit stuk Brels romantiek, pathetiek en kunde. Brels dubbelzinnige relatie met Vlaand...

Artikel

Strelen met handschoenen aan

Op een zondagochtend speelde de schrijver Koen Peeters chauffeur voor Orhan Pamuk, van Brussel-Zuid naar Tervuren. In het Afrikamuseum trok de Nobelprijswinnaar witte handschoenen aan. Waarom hij dat deed, komt u te weten als u dit blad l...

Artikel

De wijsheid van de straat

Op 20 januari 2017 dook op een gevel aan de Vlaamse Poort in Brussel een muurschildering op van een dreigende onthoofding. Het mes en de angst op het gezicht van een kind deden denken aan IS-executies. Paniek en verontwaardiging staken de...

Artikel

Over de Republiek der Letteren en de standaardtaal

In maart 1684 verscheen in Amsterdam de eerste aflevering van de Nouvelles de la République des Lettres. Pierre Bayle, de Franse filosoof en publicist, zou drie jaar lang het tijdschrift redigeren. In die tijd besprak hij zelf meer dan vi...

Artikel

Over print en digitaal als een Siamese tweeling

In april 2018 is The Low Countries. Arts and Society in Flanders and the Netherlands verschenen, het Engelstalige jaarboek van Ons Erfdeel vzw. Het thema van deze editie is gewijd aan onze Oude Meesters, die zich nooit vergisten als het o...

Artikel

Een dam opwerpen

In Paderborn, waar we waren uitgenodigd om België uit te leggen, citeerde een Belgische diplomaat bij het diner ‘The Second Coming’, dat vers dat van W.B. Yeats bleek te zijn, en in 1919 werd opgeschreven, na de wereldbrand: Things f...

Artikel

Over feiten en opinies, en mogelijkheidszin

De feiten zouden het in 2016 hebben verloren van de emoties of erger: we zijn het tijdperk ingegaan van post-truth, het “postfactische”. Fake news of nepnieuws zou zich als een virus wereldwijd hebben verspreid. We, of toch zeer vele mens...

Artikel

About suffering they were never wrong, the old masters

Bovenstaand vers bedacht de Engelse dichter W.H. Auden, toen hij in de late jaren dertig van de vorige eeuw in het ‘Musée des Beaux Arts’ in Brussel voor het schilderij De val van Icarus stond. In het lijden vergisten zij zich nooit,...

Artikel

De ideale redacteur. Bij het afscheid van Frits Niessen

De naam Frits Niessen (Raamsdonk, 1936) verschijnt, onder de titel “Noordnederlandse jongeren treden aan”, voor het eerst in nummer 2 van de eerste jaargang van het tijdschrift Ons Erfdeel. Dat was rond Kerstmis 1957. Sinds dat jaar is hi...

Artikel

\Repos ailleurs\"

Bespreking van het derde deel van de briefwisseling van Philips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde. De publicatie (die uiteindelijk uit 5 delen zal bestaan) biedt alle brieven in de oorspronkelijke taal. Ze worden historisch gesitueerd, ui...

Artikel

Een taal, vele stemmen in Zweden

Van 30 oktober tot 2 november 1997 waren Vlaanderen en Nederland samen te gast op de Internationale boekenbeurs van Göteborg, onder het motto \Een taal, vele stemmen\"."

Artikel

De hel bestaat. Het Kaufhaus van Mennes

Bespreking van \Kaufhaus Inferno\", een multimediaal project van Paul Mennes en Eric Joris. Het bestaat uit een boek, een theatervoorstelling en een website. De tekst is gebaseerd op de \"Divina Commedia\" van Dante."

Artikel

Raf Renard (1911-2002)

In Memoriam Raf Renard, die van 1970 tot 1996 voorzitter was van de Raad van Bestuur van de Stichting Ons Erfdeel.

Artikel

Ongekooid verlangen

Bespreking van de biografie van Rachel Baes, kunstenares en geliefde van Joris Van Severen en Paul Léautaud. Patrick Spriet, \Een tragische minnares. Rachel Baes, Joris van Severen, Paul Léautaud en de surrealisten\" (Uitgeverij Van Halewyc...

Artikel

De routine beschreven

Positieve bespreking van twee recente werken van Gerrit Krol. Gerrit Krol, \60 000 uur, Een autobiografie\" (Querido, Amsterdam, 1998, 114 p.) Gerrit Krol, \"De oudste jongen\" (Querido, Amsterdam, 1998, 157 p.)"

Artikel

Als algjes aan het werk

Bespreking van verschillende publicaties over de politieke situatie en vooral de plaats van extreem-rechts in Vlaanderen. M. Claeys, \Het Vlaams Blok in elk van ons\" (Van Halewyck, Leuven, 2001) Filip Rogiers, \"Eigen schuld eerst. Wat we ...

Artikel

Woede is beter dan praktisch verstand

Recensie van: Hellema, De woede van de wind. Reflecties, Querido, Amsterdam, 2003, 123 p.; Theo Kars, Praktisch verstand. Klein handboek voor non-conformisten, Querido, Amsterdam, 2003, 192 p.

Artikel

Oud Europa. Essays van Fens en Gerbrandy

Recensie van: Kees Fens, Dat oude Europa, Nieuwe keuze uit de maandagstukken, Querido, Amsterdam, 2004, 259 p.; Piet Gerbrandy, Een steeneik op de rotsen. Over poëzie en retorica, Meulenhoff, Amsterdam, 2003, 335 p.

Artikel

Als op een gletsjertocht het landschap

Bespreking van \Pinguïns in de woestijn. Zoeksporen naar welzijn en cultuur\" (Lannoo, Tielt, 1998, 286 p.) een boek van Luc Martens, die op het ogenblik dat het boek verscheen Vlaams minister van Gezin, Cultuur en Welzijn was."

Artikel

België, belle étrangère in Frankrijk

In het kader van \Les Belles Etrangères\" nodigt het \"Centre national du livre\" in opdracht van het Franse ministerie van Cultuur tweemaal per jaar een land uit waarvan het de literatuur beter bekend wil maken. België was het dertigste la...

Artikel

Nalatigheid is een zonde

Kritische bespreking van de video \De ontdekking van het Nederlands\", die met medewerking van de Taalunie is tot stand gekomen. Het is dan ook een blunder dat in deze film Vlaanderen niet voorkomt."

Artikel

Domheid in de hemel en op aarde en op alle plaatsen

Kritische bespeking van deze studie over de domheid \als noodzakelijk fundament voor al onze handelingen en strevingen, voor de maatschappij en beschaving.\" Matthijs van Boxsel, \"De Encyclopedie van de Domheid\" (Querido, Amsterdam, 1999,...

Artikel

Over de Hoge Samenwerkings Trein

Dit is een geactualiseerde versie van het in 1991 verschenen essay \Het ravijn tussen Essen en Roosendaal\", dat aangevuld is met enkele opstellen over figuren die de huidige samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland voorbereid hebben. Lu...

Artikel

Misprijzen voor vormverlies

Bespreking van deze autobiografie van Manu Ruys die gedurende jaren als hoofdredacteur van de krant \De Standaard\" een bevoorrecht waarnemer was van het politieke leven in België. Manu Ruys, \"Een levensverhaal\" (Lannoo, Tielt, 1999, 367 ...

Artikel

Het land van Atomium en Volkshuis

Bespreking van twee \België-boeken\". Marc Reynebeau, \"De eeuw van België\" (Lannoo, Tielt, 1999, 224 p.) \"Golden sixties, België in de jaren zestig 1958-1973\", red. Marc Hooghe en Ann Jooris (Ludion/ASLK, Gent-Amsterdam, 1999, 207 p.)"

Artikel

Een commis d'état op de nationale feestdag

Deze bundel bevat de 11 juli-toespraken van de historicus en gouverneur van de provincie Oost-Vlaanderen Herman Balthazar. Herman Balthazar, Op de Oranjeberg, Opstellen en toespraken over de Vlaamse Beweging (Lannoo, Tielt, 1999, 157 p.)"

Artikel

Monarchen in De Brakke Grond

In het kader van het staatsbezoek van de Belgische Koning Albert II aan Nederland werd op 6 april 2000 een forum georganiseerd in het Vlaams Cultureel Centrum de Brakke Grond te Amsterdam, gewijd aan de Vlaams-Nederlandse culturele samenwer...

Artikel

Romeinse Academies

Presentatie van de Academia Belgica en het Nederlands Historisch Instituut, die beide in Rome gevestigd zijn.

Artikel

Horzels op het luie paard

Bespreking van de studie van Patrick Loobuyck, \Hoe ver-drijven intellectuelen de postmoderniteit ? Vlaamse intellectuelen in de postmoderne wereld\" (VUBPress, Brussel, 2000, 341 p.)"

Artikel

Met hun rode dakpannen. Memoires van Hans van Werveke

Bespreking van de mémoires van Hans van Werveke, een van de belangrijke figuren uit de Gentse historische School en het geweten van een Vlaams sociaal liberalisme. Hans van Werveke, \Herinneringen uit kinderjaren en jeugd\" met inleiding do...

Artikel

Erasmus is niet van Rotterdam (en niet voor alle tijden)

Erasmus' ''Lof der Zotheid\ werd wederom vertaald. Aan Arnon Grunberg werd gevraagd zijn versie te schrijven van deze satire. De auteur van dit artikel herlas het werk van Erasmus en boog zich over de figuur van deze grote humanist, een ico...

Artikel

Meer voluntarisme graag. Over het Nederlands in Noord-Frankrijk

Tussen Noord-Frankrijk en (West-)Vlaanderen bestaat een groeiende samenwerking. Daarom is het vreemd dat de Franse onderwijsoverheden besloten hebben de toelatingsexamens voor leraren Nederlands in het middelbaar onderwijs in 2007 en 2008 n...

Artikel

Ik lees, dus ik ben. Over \Etalage\" van J.J. Oversteegen"

J.J. Oversteegen, eerste directeur van de Stichting voor Vertalingen en later hoogleraar literatuurwetenschap, beschreef in dit boek zijn manier van lezen en wat lezen voor hem betekende. J.J. Oversteegen, \Etalage, Uit het leven van een le...

Artikel

\Je regrette l'Europe aux anciens parapets!\"

Bespreking van het Liber Amicorum dat aangeboden wedrd aan A. van der Staay, bij zijn afscheid als directeur van het Nederlands Sociaal en Cultureel Planbureau. Kees Paling en Vic Veldheer (ed.), \The European Challenge, Essays on culture, ...

Artikel

Een Amsterdammer in Voorburg

Recensie van: \Spinoza, Theologisch-politiek traktaat\", uit het Latijn vertaald, ingeleid en van verklarende aantekeningen voorzien door F. Akkerman, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1997, 548 p. Wim Klever, \"Mannen rond Spinoza (1650-1700),...

Artikel

Waarom dichters bordelen bezoeken. Opstellen van P.H. Dubois

Bespreking van de essaybundel \Over de grens van de tijd\" van P.H. Dubois (Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 1997, 360 p.) waarin de auteur terugblikt op de Nederlandse en Vlaamse literatuur van de eerste helft van de twintigste eeuw."

Artikel

50 jaar ‘Komitee voor Frans-Vlaanderen'

Bespreking van: D. Verbeke (eindredactie), Een halve eeuw werking voor en in Frans-Vlaanderen. Komitee voor Frans-Vlaanderen. Jubileumboek 1947-1997, Waregem, 1997, 340 p. (Het boek is te verkrijgen op volgend adres: Platanendreef 46, B-8...

Artikel

De taaie hoop van een linkse Vlaming

Recensie van: Ludo Abicht, De herinnering is een vorm van hoop. Vlaanderen in de postmoderniteit, Weekblad WIJ, Barrikadenplein 12, B-1000 Brussel, extra editie, 63 p.

Artikel

70 jaar Nederlands aan de Katholieke Universiteit van Rijsel

Op 21 maart 1997 vierde de Katholieke Universiteit Rijsel, de zogenaamde Catho (nu F.U.P.L., Fédération Universitaire et Polytechnique de Lille genoemd), de zeventigste verjaardag van haar leerstoel Nederlands. De viering was opgevat als ...

Artikel

Laconieke essays

Recensie van: Patricia de Martelaere, Verrassingen, Essays, Meulenhoff, Amsterdam, 1997, 189 p.

Artikel

Over het bestaan van een Sinterklaas(feest)

Eric Defoort, Het klauwen van de historicus, Hadewijch - Vlaanderen Morgen, Antwerpen-Baarn, 1996, 120 p. Zie ook: Marc Reynebeau, Het klauwen van de leeuw. De Vlaamse identiteit van de 12de tot de 21ste eeuw, Van Halewyck, Leuven, 1995.

Artikel

In Flanders Fields Museum Revisited

Terwijl Vlaanderen zich opmaakt om tussen 2014 en 2018 grootschalig de Eerste Wereldoorlog te herdenken in het kader van een toeristisch-economische strategie die een streek en een merk (Flanders) op de kaart moet zetten, bijt het In Flande...

Artikel

Aangesloten op de wereld

Bespreking van \Orville\" een roman van Dirk van Weelden (Meulenhoff, Amsterdam, 1997, 271 p.)"

Artikel

Filip Claus. Fotograaf in het land der blinden

Recensie van: Filip Claus, Een reisgids voor het land der blinden, Met een essay van Eric Min en teksten van Yves Desmet, Bernard Dewulf, Stefan Hertmans, Maarten Rabaey, Filip Rogiers, Liesbeth Van Impe en Veerle Windels, Ludion, Antwerpen...

Artikel

In memoriam Bernard Viaene

Afscheid van Bernard Viaene (1951-2011), die bijna veertig jaar lang zijn beste krachten heeft gegeven aan Ons Erfdeel vzw, waarvan hij hoofd administratie was.

Artikel

De enquête van abbé Grégoire L'enquête de l'abbé Grégoire

In 1790 organiseerde de abbé Grégoire een enquête over het talengebruik in Frankrijk. Een van de antwoorden kwam van abbé Andries uit Sint-Winoksbergen (Bergues) en handelde over het gebruik van het “Vlaams” zoals dat op het einde van de ac...

Artikel

Woord Vooraf Avant-Proposf <BR>

In zijn “Woord vooraf” verwijst de hoofdredacteur naar de doelstelling van dit jaarboek: verantwoorde informatie verschaffen over de Franse Nederlanden en hun betrekkingen met Belgisch Vlaanderen en Nederland. Die doelstelling is in de loop...

Artikel

Voorwoord<BR> Avant-propos

Inleiding bij de 36e editie van het jaarboek De Franse Nederlanden-Les Pays-Bas FrançaisPréface au numéro 36 des annales De Franse Nederlanden-Les Pays-Bas Français

Reeks

Verloren en gevonden voorwerpen

In Vlaanderen heeft men het over verloren voorwerpen. In Nederland zijn ze gevonden. En als we dat verlies in deze bijzondere tijden nu eens echt omzetten in vinden? Luc Devoldere diept om de twee weken een artikel uit ons archief op. Een g...

Artikel

Ongebonden en onverschrokken

In zijn edito bij de lage landen 1/2020 heeft hoofdredacteur Hendrik Tratsaert het over de zoektocht naar nuance en een levendige kritische distantie.

Artikel

Het canongevoel

Een richtsnoer met culturele ankerpunten of een hyperindividuele verzameling van miniaturen, impressies of ervaringen: kunsthistoricus Gerdien Verschoor hecht aan het gevoel dat zulke lijsten opwekken. Heel even is de wereld in tien punten ...

Aanmelden

Registreer je of meld je aan om een artikel te lezen of te kopen.

Sorry

Je bezoekt deze website via een openbaar account.
Je kunt alle artikelen lezen, maar geen producten kopen.

Belangrijk om weten


Bij aankoop van een abonnement geef je toestemming voor een automatische herabonnering. Je kunt dit op elk moment stopzetten door contact op te nemen met emma.reynaert@onserfdeel.be.