Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Publicaties

Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Artikel

Hoe Matthias Declercq verdwaalde op Urk

Declercq schetst een indringend portret van een van Nederlands bekendste dorpen. Maar bevestigt hij niet juist de vooroordelen die hij wil blootleggen?

Artikel

Latemse memories

Deze uitgave bevat stukken van de weduwe van Karel van de Woestijne en van haar vriend Jules de Praetere. Het zijn teksten die al bekend waren, maar het is goed dat ze in één boek zijn samengebracht. Els Durnez en Marc Somers, \Latemse memo...

Artikel

Feit en fictie in de (autobiografische) roman

Over de vermenging van feit en fictie in de roman, ook in de autobiografische. O.a. over: Paul de Wispelaere, \Paul-tegenpaul\". Alfred Kossmann, \"Laatst ging ik spelevaren\". Clare Lennart, \"Weleer\". Hella Haasse, \"Oeroeg\". Adriaan va...

Artikel

Werken aan een wereld zonder tralies

Na zijn ervaring als lid van een assisenjury verdiepte Peter Vermeersch zich in alternatieven voor de gevangenis en trof daar allesbehalve een naïeve droomwereld vol bizarre utopieën.

Artikel

ONGRIJPBAAR IN KRIJT. De magie van Iris van Dongen

Aan kunstenares Iris van Dongen is de eer te beurt gevallen om een staatsieportret van de Nederlandse koning Willem-Alexander te maken. In kritieken over haar werk van gaat het vaak over schoonheid, romantiek, sterke vrouwen, melancholie,...

Artikel

Eilandjes van wanorde, lieflijke, eigen wanorde

Bijna twaalf jaar is het geleden dat ik een curieus boek in handen kreeg. De held van het potspel, zo heette het en ik was meteen weg van de rare, rommelige gans op het omslag, net een vuilnismagneet. Heen- en weerbladerend zag ik op blad...

Artikel

BOEKEN OP HET PODIUM. De opmars van gedramatiseerd proza

Het zal wel niet Homeros zelf zijn geweest die honderden jaren geleden met de Ilias in de weer ging en er een persiflage op maakte die we nog altijd kennen als de Batrachomyomachia, het satirische verhaal over de oorlog tussen de kikkers ...

Artikel

Strak in het pak en stof op het taalgebruik

Op vastgoedsites staat het bol van de derhalves, thansen en alwaren. Wanneer durft een moedige makelaar het juk der archaïsmen van zich af te werpen, vraagt Marten van der Meulen zich af.

Artikel

Terug naar de IJzer X

De IJzer stroomt door het onderbewustzijn van Katrien Vandenberghe. Dit voorjaar wandelde ze langs de stroom en volgde de GR 130. Terug thuis noteerde ze haar ervaringen.

Artikel

Nomen est omen

De naam is een voorteken, luidt de spreuk. Maar hielden Fieke Van der Guchts ouders daar rekening mee toen ze hun kind een naam gaven?

Artikel

Eikel

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijfkamer voor een potje zaalvoetbal, en botst op iemand die hij kent van vroeger. ‘Wat ben jij ontzettend onsportief. Eikel.’

Artikel

Er kwamen woorden op bezoek

Luc Devoldere bladert door zijn woordenboeken, waarschuwt voor valse vrienden en zingt de lof van een taal die in verschillende landen wordt gesproken: het Nederlands.

Artikel

Wortelen in de lage landen

Hoe kan je je thuis voelen op een plek waar de bewoners je als een vreemdeling zien of de geschiedenis wordt uitgewist? Een nieuwe editie van de VL⇄NL-nieuwsbrief.

Artikel

Geef het vak Nederlands de ruimte

Eén van de aanbevelingen op de studiedag over de toekomst van de neerlandistiek luidde: ‘Verrijk de inhoud van het vak Nederlands.’

Artikel

De besmeurde familienaam

Een lezer meldt zich bij Thomas Heerma van Voss en doet zijn beklag over een verhaal waarin zijn naam opduikt: waarom associeer je mijn familienaam met Hitler?!

Artikel

Reve was hier

Wat houdt Thomas Heerma van Voss tegen om à la Reve een schrijfplek in te richten in een onooglijk Zuid-Frans dorp?

Artikel

Echt zo iemand

Een uitspraak van een vriendin zet onze columnist aan het denken over de manier waarop we elkaar met taal eigenschappen toedichten.

Artikel

Je bent toch niet vegan ofzo?

Een vraag, niet toevallig over eten, zette onze taalcolumnist aan het denken over partikels, een veelgebruikte maar weinig onderzochte woordsoort.

Artikel

Kunstenaar in oorlogstijd

Tijdens de Eerste Wereldoorlog had James Ensor goede banden met Duitse Rode Kruis-verplegers in Oostende. Een ervan was de expressionistische schilder van Die Brücke Erich Heckel.

Artikel

Een meester in morele ambivalentie

Die diepere laag in Jaap Robbens roman Zomervacht betreft een paar morele kwesties die de lezer, net als in Birk, een ongemakkelijk gevoel bezorgen.

Artikel

‘En? Ga je het missen?’

Bij een borrel onder de brandende zon nam Thomas Heerma van Voss afscheid van tijdschrift De Revisor. Er klonk bescheiden applaus – en toen was het voorbij.

Artikel

Johan Anthierens liet niemand onberoerd

De jaren schuurden weinig blaren op het literaire en journalistieke werk van Anthierens, over wie nu een documentaire is te zien op Canvas en VRT.NU.

Artikel

Ghent University Goes English?

De ideeën van August Vermeylen, de eerste rector van de vernederlandste Gentse universiteit, blijven relevant in tijden van verengelsing.

Artikel

Charlotte Remarque – De markt

Achttien jonge schrijvers uit Vlaanderen en Nederland brengen negentiende-eeuwse artefacten uit het Rijksmuseum tot leven. Charlotte Remarque liet zich inspireren door een maquette van een Javaanse marktstal.

Artikel

Bericht uit de delta

Het thema van de lage landen 3-2021 doet hoofdredacteur Hendrik Tratsaert dromen van een vernieuwde uitwisseling rond de Noordzee als een culturele, geostrategische zone.

Artikel

Een vriendschap in het Verenigd Koninkrijk

Waarom koos Willem I voor Gent als universiteitsstad? Een verklaring is mogelijk te vinden in de briefwisseling tussen de Gentse stadsambtenaar François Hye Schoutheer en de Amsterdamse hoogleraar David Jacob van Lennep.

Artikel

Humor anno 2022: strijdperk en mijnenveld

Humor zit pal in de boksring van onze maatschappij. Achter grappen en kwinkslagen gaat dan ook veel meer schuil dan louter de lach. Hoe verhoudt humor zich tot de macht?

Artikel

Zonder wrijving (en geld) geen glans

Het leven van Hugo Claus laat zowel de vruchtbare wisselwerking als culturele spanning tussen Nederland en Vlaanderen zien. Een nieuwe VL⇄NL-nieuwsbrief, over Claus en Waes, kutjobs en hoge literatuur.

Artikel

Te veel tijdverdrijf. ‘Zout’ van Marc Reugebrink

Marc Reugebrink doet een stapje in de geschiedenis om te kunnen schrijven over de excessen en mistastingen der bevoorrechten. We moeten zijn roman Zout situeren in de negentiende eeuw, hooguit de vroege twintigste.

Artikel

Geen perspectief voor de grensstreek

De huidige nationale aanpak van de Covid 19-crisis botst met de realiteit van veel bewoners in de grensstreek. Familie, werk en nagenoeg het hele sociale leven spelen er zich af op een paar vierkante kilometer in België en Frankrijk. Maar m...

Artikel

Koninklijke lofredes en kwinkslagen

Na de excuses van koning Willem-Alexander voor het Nederlandse slavernijverleden ging cultuurhistorica Lotte Jensen grasduinen in het archief met eerdere openbare redes. ‘Plechtige woorden gaan gepaard met sweeping statements en gedoseerde ...

Artikel

Kris De Bruyne (1950-2021)

Bij het overlijden van Kris De Bruyne halen we dit mooie portret uit ons archief, verschenen in 2008, toen hij veertig jaar op de planken stond.

Artikel

De Nederlanden in Frankrijk 2.0

'De Nederlanden in Frankrijk' uit 1969 was jarenlang dé gids voor Frans-Vlaanderen. Een halve eeuw later reist Wim Chielens opnieuw door de streek met dat boek in de hand.

Artikel

Een gouden kleinood

Sylvia Van Peteghem ging pas met pensioen als hoofdbibliothecaris van de Gentse Boekentoren. Uit die collectie kiest ze werken die een ruimer publiek verdienen. Deel één: de dagboeken van Alida Wynanda Sanders van Loo.

Artikel

Het Geheim van het Huis met het Torentje

Gaston Durnez bezoekt het huis van Jules Verne in Amiens en vraagt zich af: heeft de lezer nog voldoende geduld om in tachtig dagen rond de wereld te reizen?

Artikel

‘Denk je dat je gaat winnen?’

Thomas Heerma van Voss en een bevriende collega-schrijver zijn beiden genomineerd voor een prijs. Eén van hen gaat als winnaar naar huis.

Artikel

Een koppige heilige

Bespreking van Maaike Meijers Hemelse vrouw Frederike. Biografie van F. Harmsen van Beek [1927-2009].

Artikel

Jonge lezers hebben nieuwe helden nodig

De helden in recente Nederlandstalige jeugdboeken handelen in groep, wijken af van de norm en zijn niet langer allemaal wit. Dat is winst, vinden hoogleraar Yra van Dijk en docent Marie-José Klaver.

Artikel

Polen als lichtend voorbeeld

Na haar bezoek aan Polen vraagt Lotte Jensen zich af: waarom heeft Nederland eigenlijk geen Vondelmuseum?

Artikel

De erfenis van de utopie

Hoofdredacteur Hendrik Tratsaert licht het thema ‘Utopisten van vandaag’ toe en formuleert een virtuele nieuwjaarsbrief voor 2022.

Artikel

Roelof ten Napel draagt de twijfel uit

Roelof ten Napel is een van Nederlands interessantste auteurs uit de nieuwe generatie: zowel in zijn romans als in zijn dichtbundels durft hij al schrijvend te denken.

Artikel

Een venster op verdriet

Een recente dramatische gebeurtenis jaagt een nieuwe puls door twee oude meesterwerken. Kunsthistoricus Gerdien Verschoor ziet hoe gevoelens van hoop en wanhoop eeuwenlang niets aan kracht inboeten.

Artikel

Alweer Vermeer

Eerder dan vreugde over de Vermeertentoonstelling in het Rijksmuseum ervaart kunsthistoricus Gerdien Verschoor schaamte over onze collectieve blockbusterverslaving. En tegelijk schaamt ze zich over die schaamte. ‘Alweer Vermeer, wat is daar...

Artikel

James Ensor en Cindy Sherman spelen onder één masker

Hoe relevant is James Ensor in de hedendaagse kunst? In het Ensorjaar 2024 slaan diverse expo’s een brug tussen de Oostendse schilder en de kunst en cultuur van nu. ‘Zijn voortdurende vermenging van hoog en laag en van ernst en grap is bijz...

Artikel

Dinges

Er zijn een aantal bijzondere dingen aan de hand met het woord dinges. Het verwijst wel naar iets specifieks, maar je weet niet per se naar wat. Hoe komt het dan dat het toch werkt, vraagt taalcolumnist Marten van der Meulen zich af.

Artikel

Belgische politici normaliseren drankmisbruik

Het was de grootste cultuurshock die de Nederlandse journaliste Anouk van Kampen had toen ze in België kwam wonen: hoe normaal niet weinig Belgen het vinden om al ’s morgens te drinken en met een slok op achter het stuur te kruipen, ook pol...

Artikel

Het uitgevaagde protestantse verleden van Antwerpen

Twee Antwerpse monniken belandden vijfhonderd jaar geleden op de brandstapel vanwege hun lutherse geloofsopvattingen. Hun dood herinnert ons aan een stukje vervaagd verleden van de Lage Landen.

Artikel

De lat moet hoger in het onderwijs

In minstens één grote stad moet op het centrale plein een Standbeeld voor de Onbekende Leerkracht worden opgericht, schrijft Hendrik Tratsaert in zijn woord vooraf bij het onderwijsnummer van de lage landen.

Artikel

Het geheugen van Gent in Nederland

Hoe is het gesteld met de Gentse sporen in Nederland? Een zoektocht in de voetsporen van Multatuli, Edward Anseele, Henriette Roland Holst en Willem Wilmink.

Artikel

De geest laten waaien

Historicus H.L. Wesseling (1937-2018) verkiest de synthese boven het specialisme, en staat in een typisch Nederlandse, veeleer essayistische traditie.

Artikel

De geschiedenis van de burgemeesters van Rijsel

In de loop van maart worden in heel Frankrijk gemeenteraadsverkiezingen gehouden. In het noorden zal vooral naar het resultaat in Rijsel gekeken worden. Blijft de huidige burgemeester aan de macht? Wij vroegen aan historicus Éric Vanneufvil...

Artikel

Pleidooi voor een perspectiefwissel

Studie van de (post)koloniale literatuur helpt je om het Nederlandse koloniale verleden van meerdere, soms ongemakkelijke kanten beschouwen.

Artikel

Dennis Tyfus improviseert om ‘uwe kop’ open te stellen

Wie is Dennis Tyfus? De Belgische totaalkunstenaar valt niet vast te pinnen. De tentoonstelling ‘Don’t Tell Me Not to Tell You What to Do’ in De Warande in Turnhout doet daar geen poging toe, en kiest er in de plaats voor een bonte collecti...

Artikel

Ach, de voordelen van het schrijverschap

Plots bevindt Thomas Heerma van Voss zich weer in die vreemde parallelwereld waar hij vroeger ook soms min of meer per ongeluk in tuimelde: een hotel.

Artikel

De schrijver gaat bowlen

In zijn jongste boek staat een verhaal waarin twee personages gaan bowlen. En dus stuurde Thomas Heerma van Voss’ uitgeverij hem met een groepje lezers naar een bowlinghal.

Artikel

To be Father Brown or not to be!

Gaston Durnez kijkt naar Father Brown en denkt terug aan schrijver Gilbert Keith Chesterton, bedenker van de eerste priester-detective uit de literaire geschiedenis.

Artikel

Jef Verheyen sloeg de brug tussen Jan van Eyck en Lucio Fontana

Veertig jaar na zijn overlijden wijdt het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen een overzicht aan de Kempische kunstenaar Jef Verheyen. De mooie expositie is niet alleen kunsthistorisch relevant, want Verheyen begeestert ook vanda...

Artikel

James Ensor, slamdichter avant la lettre

Naast schilderen, tekenen en musiceren koesterde James Ensor ook literaire ambities. Zijn teksten, die hij ook voordroeg, staan bol van de alliteraties, woordspelingen en gezochte woorden.

Artikel

Toen de Noordzee een culturele ruimte was

In de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd was de Noordzee een verbindingsroute voor mensen en ideeën. Het schitterende kijk- en leesboek De Noordzee over en weer toont de vele sporen van die levendige culturele uitwisseling.

Artikel

Podcast is een feest voor genderrepresentatie

Evenwaardige genderrepresentatie? In de podcastwereld is het geen streefdoel meer maar een vanzelfsprekendheid, zag Luka De Kinder op het internationale podcastfestival Oorzaken in de Amsterdamse Brakke Grond.

Artikel

Anderen doen ook maar wat

Het valt allerminst uit te sluiten dat ik dit stuk over een aantal jaar teruglees en dan de helft wil omgooien.

Artikel

Zo schreven wij over Congo

Is de Congoroman ‘dat onbenullige genre’ vol ‘avonturen van paters, jagers en ambtenaren’? Het is veel meer dan dat, zo beseft de lezer van Koloniseren om te beschaven.

Artikel

Dood doet leven. ‘De geesten’ van Yves Petry

Het is ondertussen al twintig jaar geleden dat provocateur-zinzoeker Yves Petry (1967) met de roman Het jaar van de man debuteerde. Met De geesten is hij in zijn onverdroten zoektocht naar authentieke spiritualiteit nu toe aan zijn zevende ...

Artikel

Vurige kruiden en mannelijke rondheid

Hoe praat je over geur als je er de woorden niet voor hebt? Taalcolumnist Marten van der Meulen ziet mogelijkheden in het dialect en niet-Europese talen. En: wat je nog niet kan, kun je leren.

Artikel

Hoe het dier een trap hoger kwam te staan

Zo snel als we het contact met de natuur zijn kwijtgeraakt, zozeer zijn we het dier ook gaan koesteren. Dat blijft niet zonder gevolgen op juridisch, politiek en sociaal vlak.

Artikel

Etty Hillesum: een verstoord maar onverstoorbaar leven

Gabriël Metsustraat 6 in Amsterdam, het huis waar Etty Hillesum in de oorlog haar dagboeken schreef, wordt bedreigd met sloop. Er is een petitie om dat te voorkomen. Philippe Noble, de Franse vertaler van haar werk, licht het belang van dez...

Artikel

Eet lokaal – maar wat is dat dan?

Over de invulling van ‘lokaal’ heerst nogal wat onduidelijkheid, zeker als we het over voedsel hebben. Daar zijn consequenties aan verbonden, ziet taalcolumnist Marten van der Meulen.

Artikel

Emotie, please

Een ongeïnformeerde podcastmaker stelt Thomas Heerma van Voss de meest persoonlijke vragen. In zijn drang om te behagen speelt de schrijver het spel mee.

Artikel

Amenra slaat en zalft al twintig jaar

Bedwelmende concerten die in een ademtocht uitverkopen en een visueel concept dat door een wereldwijd netwerk van fans wordt uitgedragen: Amenra speelt het klaar op eigen kracht.

Artikel

Dé expo's van het Rembrandt-jaar

In 2019 is het 350 jaar geleden dat Rembrandt van Rijn overleed: een perfecte gelegenheid om zijn werk en zijn invloed op de internationale schilderkunst te eren.

Artikel

Het spook van de historische canon

Het concept ‘canon’, in oorsprong een lijst met belangrijke teksten, laat zich moeilijk rijmen met de geschiedschrijving, schrijft de Nederlandse literair-historicus René van Stipriaan.

Artikel

Zoons van

Hoeveel mogelijkheden heb ik gekregen omdat iemand mijn achternaam kende, vraagt Thomas Heerma van Voss zich af na een recente discussie in de media over nepotisme.

Artikel

Wazig en intens

Aan het begin van 2023 vult Thomas Heerma van Voss zijn hoofd met flarden van het voorbije jaar, waarin hij afscheid nam van zijn vader.

Artikel

Terug? Nee, verder. De biografie van Theo van Doesburg

Een man met de obsessieve drang zich te vereenzelvigen met het nieuwe, het vooruitstrevende, en zich op te werpen als de voorvechter daarvan: dat beeld van Theo van Doesburg komt naar voren uit de biografie die Sjoerd van Faassen en Hans Re...

Artikel

Een kerkhof voor de naamlozen

Typisch Weense anekdote. Voor het bankje op het perron van Wien Mitte, waar ik met mijn lief zit te wachten op de trein die haar na een verblijf van een paar dagen terug naar de vlieghaven moet brengen, ligt een plekje kotsachtige brij. E...

Artikel

Nicolas Bourgeois en Wido Bourel in het Olmkasteel in Hazebroek

Nicolas Bourgeois was tijdens het interbellum en de oorlogsjaren één van de belangrijkste figuren uit het Frans-Vlaamse regionalisme. Wido Bourel had in zijn jeugd verschillende gesprekken met hem en schreef die nu neer in een nieuwe boek.

Artikel

Stijn Streuvels, de landman uit het dorp

Gaston Durnez haalt herinneringen op aan Stijn Streuvels, die hij wellicht de grootste Vlaamse letterkundige uit de twintigste eeuw noemt. Streuvels overleed vijftig jaar geleden, op 15 augustus 1969.

Artikel

Hoe gepolariseerd zijn we echt?

Journaliste Femke Van De Pontseele zoekt een weg uit de loopgraven en vraagt zich af hoe je in gesprek gaat met iemand die er een heel andere kijk op na houdt.

Artikel

Altijd maar weer liedjes van Maarten

Maarten van Roozendaal overleed in juli 2013 op 51-jarige leeftijd, na een intens leven vol muziek. Zijn invloed blijft breed voelbaar.

Artikel

Minicroissantjes voor alle freelancers

Een populair magazine dat zich bezighoudt met rust en zingeving organiseerde een ontbijt voor haar freelancers, onder wie Thomas Heerma van Voss. ‘Terwijl ik kauwde, merkte ik dat ik me op hetzelfde moment welkom en misplaatst voelde.’

Artikel

Knalpodcast

Thomas Heerma van Voss neemt deel aan een live-optreden van de ‘Hard Gras’-podcast op Zwarte Cross, dat volledig verdrinkt in het festivalgedruis. ‘Een zichzelf respecterend rockartiest zou woedend zijn geworden.’

Artikel

Je kunt het bij wijze van spreken in je onderbroek doen

Wat quarantaine doet met Thomas Heerma van Voss? Weinig, want hij is het gewend om thuis te zitten. Tot hij moet opdraven voor virtuele ontmoetingen en hij in trainingsbroek over perspectiefwisselingen oreert.

Artikel

Kasper Bosmans: ‘Mijn kunstwerken zijn uien’

Bosmans onderzoekt de geschiedenis van tradities en objecten en creëert er nieuwe, kritische verhalen mee. Nog tot 14 augustus '22 loopt zijn solo-expo 'Husbandry' in Wiels (Brussel).

Artikel

Verkleden om het leven te vieren

Kunsthistorica Gerdien Verschoor vindt schoonheid en humor in broze verkleedminiatuurtjes uit de zeventiende en achttiende eeuw.

Artikel

Basisbluf

Sinds ze in Amsterdam woont, ziet de Vlaamse schrijver Sarah Meuleman dat Nederland en Vlaanderen op een heel andere manier aankijken tegen bescheidenheid en bravoure. Het huidige tijdsgewricht lijkt de ene houding duidelijk boven de andere...

Artikel

Ergerlijk Engels

Waarom zwichten Nederlanders zo gemakkelijk voor de Engelse taal? Cultuurfilosoof Ton Lemaire ergert zich al jaren aan de onnodige overname van Engelse woorden waarvoor een goed Nederlands alternatief bestaat.

Artikel

Het boek waar de neerlandistiek nood aan had

‘Wat gebeurt er in het Nederlands?!’ is een huldealbum voor Nicoline van der Sijs. Veel bijdragen gaan over taalvariatie en -verandering, maar vrees niet: het Nederlands verandert zichzelf niet de dieperik in

Artikel

News of my boy Jack?

Wim Chielens gaat op zoek naar lieux de mémoires van WOI in Noord-Frankrijk. In Loos-en-Gohelle vindt hij het verhaal van Rudyard Kipling, die jarenlang zijn vermiste zoon zocht.

Artikel

Wat je niet kunt doen, moet je tekenen

François Boucq is een van de belangrijkste Franse stripauteurs. Hij werd in 1955 in Rijsel geboren. In 1998 werd hij bekroond met de Grote prijs van de stad Angoulême, de belangrijkste Europese oeuvreprijs voor stripmakers. Chris Bulcaen st...

Artikel

Wat als het water te laag staat?

Eeuwenlang moesten de Nederlanders de strijd aangaan met het dreigende water. Sinds een paar jaar hebben ze, o ironie, ook te kampen met een tekort aan water

Artikel

Een goeie kop

Thomas Heerma van Voss trok voor een filmopname naar de Veluwe. Het acteren en de sfeer op de set bevielen hem wel. ‘Zulk doelgericht enthousiasme kende ik amper uit de boekenwereld.’

Artikel

Beklijvend eenzijdig

Bespreking van De bres van de Vlaamse journalist Chris de Stoop, een boek over de polderstreek en het dorp Doel, dat moet wijken voor de haven van Antwerpen.

Artikel

Liefde voor het laagland

Verschillende culturen, meningen en belangen ontmoeten elkaar bij grensoverschrijdend samenwerken. Dat is vaak verrijkend, soms pijnlijk. Een nieuwe editie van de VL⇄NL-nieuwsbrief.

Artikel

Pornografie, vriendin of vijand?

Het feminisme debatteert al decennialang over pornografie. Verbieden? Zelf maken in een vrouwvriendelijke vorm? Ook in de Lage Landen is de worsteling nog niet voorbij.

Artikel

Connie Palmens huwelijk met de wereld

Connie Palmen koos onverbiddelijk voor een leven als schrijver, en maakte het schrijven zelf tot onderwerp van haar boeken: de wisselwerking tussen fictie en werkelijkheid.

Artikel

Woorden die de wereld veranderen

Taalcolumnist Marten van der Meulen mocht een van de zeldzaamste en meest bijzondere taalhandelingen verrichten: de huwelijksvoltrekking.

Artikel

Waarom Nederlandse sportvrouwen wereldwijd triomferen

Het is een van de opvallendste tendensen in de internationale sportwereld: Nederlandse vrouwen winnen de ene medaille na de andere. Dat is geen toeval, maar een kwestie van mentaliteit, gericht beleid, fysieke voordelen en… geografische en ...

Artikel

Bloed of bloemen: boksen in de beeldende kunst

Boksen? Voor buitenstaanders is die sport een vorm van geweld, maar veel kunstenaars zien dat anders. Talloze filmmakers, schrijvers en beeldend kunstenaars zijn gefascineerd door de prijsvechterij.

Artikel

Ik ben blij doordat deze column af is

Taalregels doen columnist Marten van der Meulen denken aan landsgrenzen: beide zijn historisch gegroeide, willekeurige afspraken. Een beetje compassie met wie die regels niet meteen paraat heeft, is dan ook op zijn plaats.

Artikel

Alles moet hier anders

Thomas Heerma van Voss verlaat zijn schrijfkamer en ontmoet een nieuwe opdrachtgever. Dat levert fijne schrijfklussen op, tot het misgaat met die publicatie.

Artikel

Dit Poolse leven

Op bezoek bij een vriend in Polen vraagt Thomas Heerma van Voss zich af op welk punt hun wegen zich afsplitsten. ‘Had het net zo goed omgekeerd kunnen gaan, dat ik de afgelopen jaren maar twee zinnen had geschreven?’

Artikel

De gemuilkorfde hond

Een studente interviewt Thomas Heerma van Voss over het literaire veld. ‘Gaandeweg voelde het alsof we hier verder keken dan 2023, alsof we mijn afgelopen jaren onder de loep namen.’

Artikel

Het verdronken land van de delta

In de slotaflevering van deze zomerreeks verlaten we het gebied rond de oude Zuiderzee, waar niet alleen een zee maar ook meren werden drooggepompt. En verder zuidwaarts trekken we naar de delta.

Artikel

Waarom de IJzeren Rijn niet wil rijden

Het is essentieel dat er weer een verbinding voor goederentreinen komt tussen de Antwerpse haven en het Ruhrgebied, vindt België. Maar Nederland, waar het tracé ook passeert, zien ze de zin er niet van in.

Artikel

Verstilling als medicijn

Componeren om de tijd te verslaan, dat doet Kevin Imbrechts als Illuminine. En Wouter Dewit scoort miljoenen streams met zijn verstilde pianomuziek.

Artikel

Karl Marx schreef wereldgeschiedenis in Brussel

Drie jaar lang woonde Karl Marx in Brussel. ‘Hier startte hij een revolutie die de wereld ingrijpend zou veranderen’, schrijft historicus Edward De Maesschalck in zijn boek over de Belgische jaren van Marx.

Artikel

Het compromismuseum

Zijn de renovatie en dekolonisatie van het AfricaMuseum gelukt? Kiza Magendane bezocht Tervuren met gemengde gevoelens.

Artikel

Een nuchtere orangist. Over Herman Balthazar

Luc Devoldere zwaait Herman Balthazar uit, die van 2003 tot april 2019 voorzitter was van Ons Erfdeel vzw. Tot op vandaag wordt Balthazar hogelijk gewaardeerd om zijn minzaamheid, doortastendheid en ware tolerantie in de geest van Oranje.

Artikel

Shaffy + List

In 2002 verschenen alle liedteksten van Ramses Shaffy en kort daarna een biografie over Liesbeth List. Ze waren iconen van het Nederlands chanson met een grote uitstraling in het hele Nederlandse taalgebied. Velen dachten dat ze een koppel ...

Artikel

De geestdraagster van Multatuli

‘Verheven ongemanierd’ vertelt het verhaal van de liefde tussen de megalomane schrijver Multatuli en Mimi Hamminck Schepel, zijn tweede vrouw en hondstrouwe légionaire.

Artikel

Popicoon in Lage Landen. Henny Vrienten & Boudewijn de Groot

Eind 2006 lag Nacht, de soundtrack in de rekken, een nieuwe cd van het voormalige tieneridool Henny Vrienten, waarop hij, samen met een aantal genodigden, zijn eigen hoogstpersoonlijke soundtrack componeerde. Een van die genodigden was Boud...

Artikel

Volksmuziek is extreem internationaal

Broeder Dieleman vertelt verhalen uit, van en over zijn geboortegrond, het land van Axel in Zeeuws-Vlaanderen, in het dialect. Hij is in Nederland lang niet de enige die dat doet.

Artikel

Thomas Vos, de antiheld

Voor een filmpje wordt schrijver Thomas Heerma van Voss gevraagd om een antiheld te vertolken. ‘Of ik het iets groter wilde spelen? En kon ik iets stoerder op de muis klikken?’

Artikel

De sporen van de Poolse immigratie in Pas-de-Calais

Een eeuw geleden kwamen tienduizenden Polen werken in de Franse industriegebieden. Ze lieten ook hun sporen na in het landschap en de cultuur van Pas-de-Calais. Bij de honderdste verjaardag van de Poolse immigratie horen diverse tentoonstel...

Artikel

Een kunstpubliek kweken

Maas Theater en Dans uit Rotterdam maakt prachtig werk voor de jeugd én voor wie bereid is het kind in zich vrije doorgang te verlenen.

Artikel

Ik ben, omdat wij zijn

Schrijver en theatermaker Rebekka de Wit schreef met Afhankelijkheidsverklaring een heel politiek werk, zonder die pretentie te hebben.

Artikel

Hoe je een zee doet verdwijnen

In deze zomerreeks reizen we langs de kustlijn van Nederland. Een land dat groot geworden is dankzij de zee, en een land dat heeft moeten vechten tegen die zee. Vandaag: kusten die geen kusten meer zijn, omdat de zee waaraan ze lagen verdwe...

Artikel

Reis rond de randen van de Romeinse wereld

Voor zijn boek 'Zwerven langs de limes' reisde Luc Devoldere langs de uiterste grenzen van het grote Romeinse Rijk. In deze voorpublicatie lees je over zijn tocht door Nederland.

Artikel

Naar een gedeeld vakgebied: de internationale neerlandistiek

In 'Hoe het groeide' tekent neerlandicus Jaap Grave de vijftigjarige geschiedenis op van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN). Anne Sluijs las het boek en laat zich inspireren door het verleden van de vereniging die ze nu ...

Artikel

Bondige vertelkunst

Kenmerkend voor de verhalen van Sanneke van Hassel zijn haar lichte toon, venijnige humor, perfecte timing en open eindes.

Artikel

Dit is BXL, altijd represent!

Rapper Zwangere Guy voert in zijn rhymes een gesprek met Brussel om de stad én zichzelf beter te leren kennen.

Artikel

Een accent in het Nederlands? Maakt niets uit

Moedertaalsprekers van het Nederlands moeten zich toleranter en empathischer opstellen tegenover anderstaligen en verder luisteren dan hun accent, betoogt Christopher Joby, neerlandicus uit Norwich.

Artikel

De Amerikaanse oorlogsjaren van Victor Horta

Wanneer Victor Horta tijdens de Eerste Wereldoorlog moet vluchten, maakt hij van zijn ballingschap gebruik om fondsen te werven voor poor little Belgium. Zijn oorlogsjaren zouden zijn ideeën over architectuur, stedenbouw en samenleving stev...

Artikel

De Vlaams-Nederlandse treinen botsen op hun grenzen

Vroeger kon je via verschillende spoorverbindingen de Vlaams-Nederlandse grens oversteken, nu raak je alleen nog vanuit Antwerpen in Nederland. Voorlopig komt er weinig van de politieke beloftes oude verbindingen nieuw leven in te blazen en...

Artikel

L’anseelisme fait fédération ?

Tijdens de 19e eeuw bestonden er nauwe banden tussen het socialisme in Vlaanderen en Noord-Frankrijk. Hendrik Defoort beschrijft hoe de inbreng van de Gentse socialisten in de beginfase vooral op organisatorisch vlak tot uiting kwam. Cent...

Artikel

Hoe stripauteur Barbara Stok zich een eigen weg baande

Autobiografische strips zijn haar handelsmerk, maar zelfs in een boek over de klassieke filosofe Hipparchia komt Barbara Stok uit bij een thema dat ook in haar ander werk resoneert: de behoefte aan een bewust en eenvoudig leven.

Artikel

Ik ben eenzaam dus ik besta

Schrijfster en beeldend kunstenaar Nicole Montagne gaat op zoek naar ‘verbeelde eenzaamheden’ bij onder meer Hopper, Spilliaert en het onbekende meisje uit de Seine.

Artikel

Het musée de Flandre, een bezienswaardigheid

Het Musée de Flandre in Cassel is op korte termijn uitgegroeid tot een van de belangrijkste musea in de regio. De directrice van het museum, Sandrine Vézilier-Dussart, somt de redenen van dit succes op, maar geeft vooral haar persoonlijke v...

Artikel

Betekenis, opkomst en ondergang van de Boekenbeurs

Op haar toppunt bereikte de Boekenbeurs in Antwerpen ruim 180.000 mensen. Anno 2022 bestaat deze enorme promotiecampagne voor het boek niet meer. Wat ging er mis? Peter Thoelen dook in de geschiedenis, bezocht de alternatieven in 2021 en we...

Artikel

Wie gaf de meest koninklijke coronaspeech?

Vele Europese vorsten gaven tijdens de coronacrisis een toespraak. Hoe zetten ze hun woorden kracht bij? Wat betekenden de betrokken blik van Willem-Alexander en de stijve mimiek van Filip voor hun boodschappen? En wie gaf de beste speech?

Artikel

Vlaanderen en Nederland, één boekenfront?

Carlo Van Baelen, ex-directeur van Literatuur Vlaanderen, analyseert de bewegingen in de boekensector en vraagt zich af of er wel sprake is van één Vlaams-Nederlandse boekenmarkt?

Aanmelden

Registreer je of meld je aan om een artikel te lezen of te kopen.

Sorry

Je bezoekt deze website via een openbaar account.
Je kunt alle artikelen lezen, maar geen producten kopen.

Belangrijk om weten


Bij aankoop van een abonnement geef je toestemming voor een automatische herabonnering. Je kunt dit op elk moment stopzetten door contact op te nemen met emma.reynaert@onserfdeel.be.