Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Publicaties

Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Over online, papier, Europa als Grand Hotel en Oldenbarnevelt
0 Reacties
© Koen Bruyñeel
© Koen Bruyñeel © Koen Bruyñeel
samenleving

Over online, papier, Europa als Grand Hotel en Oldenbarnevelt

Eerst het nieuws uit het huis. Op 1 april 2019 hebben we drie websites de wereld ingestuurd die berichten over kunst, taal, literatuur, geschiedenis en maatschappij van de Lage Landen. In drie talen, Nederlands, Frans en Engels, steken we de hand uit naar lezers uit de hele wereld en ons eigen Europa die in de Lage Landen zijn geïnteresseerd. We maken ons sterk met deze platformen een breder, diverser en jonger publiek aan te trekken. Aarzel niet ze te bekijken en ons uw opmerkingen te bezorgen.

Naast dit digitale aanbod blijven we Ons Erfdeel en ons Franstalige tijdschrift Septentrion op papier publiceren. Omdat we geloven in papier, in de complementariteit tussen papier en online en in de kruisbestuiving tussen beide.

Op 4 april trad Herman Balthazar af als voorzitter van Ons Erfdeel vzw. Hij was lid van de raad van bestuur sinds 1991 en voorzitter sinds 2003. Op 14 mei namen we afscheid van hem met een colloquium in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren in Gent.

Hij wordt als voorzitter opgevolgd door Jan Schinkelshoek, die lid is van de raad sinds 2017. Jan Schinkelshoek (1953) heeft een lange loopbaan op het snijvlak van journalistiek, communicatie en politiek achter zich.

Om op dat eigen Europa terug te keren: laat het ons daar even over hebben. Niet over het Europa waarvoor we binnenkort gaan stemmen, maar over die mentale horizon die bestaat, zolang je hem niet naar voren haalt. Europa bestaat als je het niet noemt, en als je het toch noemt, kom je niet verder dan een optelsom van talen en verhalen, van tradities en rituelen, van het beste en het slechtste: Auschwitz en de kathedralen, Mozart en de Inquisitie, Robespierre en Hadewijch. De schrijver Koen Peeters raadde ons onlangs aan om te praten met een inwoner van elk Europees land en hem of haar volgende vragen te stellen: “Wanneer huilde uw land voor het laatst?” “Praat iedereen er nog met iedereen?” “Vertel wat uw land ooit gestolen heeft.” “Wat is de ergste leugen die uw land ooit vertelde?” Het is een van de zinnigste voorstellen die ik ooit hoorde over de “Europese eenmaking”.

In dit nummer leest u een interessante recensie van Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer. Zelf had ik het op het einde van de vorige eeuw in een essay over een Europa dat een Grand Hotel was, langzaam op drift, waar men, wachtend op de barbaren, de kraan laat lopen omdat de reis toch betaald is. Het continent is inderdaad een safaripark geworden waardoor de homo touristicus slentert, zichzelf een houding zoekend.

Overigens weten we sinds het gedicht van K.P. Kavafis, ‘Wachtend op de barbaren’, dat… er geen barbaren zijn. In het vers wachten de keizer en de consuls van een vermoeide beschaving buiten de stadspoort op de barbaren die zullen komen. Tot men komt melden dat ze niet zullen komen.

Enkele lieden, net binnen uit de grensstreek,
zeiden dat er geen barbaren meer zijn.

Wat moet er nu van ons worden, zonder barbaren.
Die mensen waren tenminste een oplossing.

We zullen het toch zelf moeten doen. Verlies toegeven, zonder te rouwen. Weerbaar blijven, zonder te verharden. Misschien naar Oldenbarnevelt kijken, over wie onze recensent schrijft, naar aanleiding van De advocaat van Holland, de nieuwe roman van Nicolaas Matsier: “Aangezien rechtzinnigheid en onverdraagzaamheid geen boodschap hebben aan nuancering, laat staan aan tegenspraak, kon bloedvergieten door de elkaar naar het leven staande partijen alleen worden voorkomen door het afsnijden van de kortste weg naar het gewelddadige doel. Zo ontwikkelde Oldenbarnevelt zich tot grootmeester in de exacte, derhalve vaak ook omslachtige formulering, en tegelijkertijd, in een moeite door, tot specialist in de vertraging, het uitstel, de emotionele cooling-down.”

Voilà. Ons Avondland, op zoek naar een morgen.

Aanmelden

Registreer je of meld je aan om een artikel te lezen of te kopen.

Sorry

Je bezoekt deze website via een openbaar account.
Je kunt alle artikelen lezen, maar geen producten kopen.

Belangrijk om weten


Bij aankoop van een abonnement geef je toestemming voor een automatische herabonnering. Je kunt dit op elk moment stopzetten door contact op te nemen met emma.reynaert@onserfdeel.be.