Markt en ziel. De universiteit als instituut van de verbeelding

In dit artikel, dat een licht bewerkte versie is van de jaarrede die president Frits van Oostrom in 2007 hield voor de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, wordt ingegaan op de verhouding tussen de universiteit en de markt. In die verhouding zit een en ander scheef, vindt Van Oostrom. De universiteit miskent de kwaliteiten van haar eigen sector en aapt te veel de markt na. Telbaarheid en meetbaarheid leiden niet automatisch tot beter onderwijs, noch tot beter onderzoek. Een universiteit waarin de verschillende faculteiten elkaar als business units bekampen om zo goed mogelijke cijfers voor te leggen, is noch voor onderzoekers, noch voor docenten, noch voor studenten een stimulerende omgeving. De kenniseconomie floreert niet als planeconomie. Creativiteit blijft wezenlijk voor wetenschappelijke vernieuwing. De universiteit moet een instituut van de verbeelding durven te zijn.