Lambert van Sint-Omaars als kartograaf

De geschiedenis van de middeleeuwse wetenschapsbeoefening kan men indelen in twee perioden: de eerste periode tot het begin van de twaalfde eeuw, waarin men het gehele wereldgebeuren volgens een eenvormig schema begrijpt en verklaart en de scholastische periode die aanknoopt bij de antieke wetenschap en de Aristotelische filosofie en wordt gekenmerkt door rationalisme. Lambert van Sint-Omaars is een van de laatste vertegenwoor-digers van de eerste periode. Hij is auteur van een encyclopedie “Liber Floridus\ (± 1121). Hij illustreert dit boek met een hele reeks kaarten. In deze kaarten kan men twee types onderscheiden: de oecumenische kaarten die slechts de bewoonde wereld voorstellen en de vorm hebben van een cirkel met daarin een T; en de hemisferische kaarten die de gehele wereld voorstellen en in principe op het geloof in een bolvormige wereld berusten. De kaarten van Lambert getuigen van veel naïviteit en zitten vol contradicties, maar het is wel opvallend dat een alleenstaand geleerde zoveel kaarten van verschillende types en herkomst heeft kunnen bemachtigen en deze zo oordeelkundig heeft kunnen verwerken in zijn boek.

On peut diviser en deux périodes l'histoire de la science médiévale: pendant la première qui se prolonge jusqu'au début du XIIe siècle, on applique à tous les événements de l'univers un unique schéma d'explication; la période scholastique par contre, s'inspirant de la science de l'Antiquité et de la philosophie aristotélicienne, se caractérise par son rationalisme. Lambert de Saint-Omer est l'un des derniers représentants de la première période. Il est l'auteur d'une encyclopédie intitulée le « Liber Floridus » (± 1121). Toute une série de cartes illustrent cet ouvrage. Elles se repartissent en deux types: les cartes œcuméniques qui ne représentent que la terre habitée et prennent la forme d'un cercle où s'inscrit un T; puis les cartes hémisphériques qui représentent l'univers entier et reposent en principe sur la croyance à la sphéricité de l'univers. Les cartes de Lambert témoignent d'une profonde naïveté et fourmillent de contradictions mais on ne peut qu'être frappé de l'érudition de cet isole qui a su rassembler tant de cartes d'origines et de types si divers et les intégrer si judicieusement à son ouvrage. "