Deel artikel

Lees de hele reeks
samenleving

Het beloofde land aan de andere kant van de grens

27 juli 2022 3 min. leestijd Nieuwkomers in het Noorden

Zowel in Nederland als in België is het aantal inwoners dat afkomstig is uit het andere land in de afgelopen vijftien jaar flink gegroeid. Maar waar in Vlaanderen de Nederlanders de grootste groep met een buitenlandse nationaliteit vormen, komen in Nederland de Belgen pas op de zevende plek. Is het bij de zuiderburen soms beter toeven?

Tweemaal stak ik de grens tussen Nederland en België over om aan de andere zijde te gaan wonen. Toen ik vijf jaar oud was, trok ons gezin van Leffinge onder de rook van Oostende naar Nijmegen in het oosten van Nederland. Mijn vader kreeg daar een baan. Veertig jaar later maakte ik de omgekeerde beweging. Ditmaal was het mijn vrouw die in Gent een job vond. Mijn eigen kleine geschiedenis is typisch voor de migratiebewegingen tussen België en Nederland: werk is het belangrijkste motief om de grens over te steken. Op de tweede plaats komt studie. Andere beweegredenen zijn het vinden van een aantrekkelijk lief of dito huis aan de overkant of, prozaïscher, een plek waar je minder belasting moet betalen.

Deze motieven om bij de buren te gaan wonen bracht het Centraal Bureau voor Statistiek in samenwerking met onderzoekers van de Université Catholique de Louvain in 2007 in kaart. Op dat moment woonden drie keer zoveel Nederlanders in België als andersom, 111.000 tegen 36.000. Op de kaart van de Lage Landen die de concentratie van Nederbelgische migranten weergaf, kleurde vooral de grensstreek rood. Dicht tegen de ruim vierhonderdvijftig kilometer lange schreve was een hoge dichtheid van grensarbeiders, mensen die in het ene land woonden en het andere werkten. Relatief veel Nederlanders waren ook in en om Brussel gevestigd, vlak bij de internationale instellingen en alle organisaties en bedrijven die zich daar graag omheen schurken. In Oegstgeest en Leiden resideerden dan weer veel Belgen, wat vermoedelijk is toe te schrijven aan de nabijheid van Den Haag, waar aardig wat internationale instellingen zijn te vinden.

De onderzoekers stelden destijds dat België een aantrekkelijker migratieland was voor de Nederlanders dan Nederland voor de Belgen. Dat verklaarden ze onder meer door het gegeven dat de huizen er doorgaans goedkoper zijn en België geen vermogensbelasting kent. Dat voordeel was toen wel al gedeeltelijk weggevallen sinds Nederland en België een belastingverdrag sloten dat bepaalde dat Nederlanders die in België wonen maar in Nederland werken onder het Nederlandse belastingstelsel vallen. Ook merkten de vorsers op dat aardig wat Nederlanders de rust en de ruimte in de Oostkantons opzochten. “De taal en cultuur liggen dichter bij die van Nederland dan bij die van het Franstalige deel van de Ardennen”, oordeelden ze.

De analyse van vijftien jaar geleden is niet geactualiseerd, recente gegevens over waarom Belgen en Nederlanders hun heil bij de buren zoeken zijn er niet. Maar het lijkt niet onaannemelijk dat het plaatje ongeveer gelijk is gebleven. Uit de naakte cijfers die de statistiekbureaus van de Lage Landen bijhouden, blijkt in ieder geval dat er nog steeds ruim drie keer zo veel Nederlanders in België wonen als Belgen in Nederland. Die laatste groep is gegroeid naar 51.251. Ze komen daarmee op de zevende plaats op de ranglijst van groepen met een buitenlandse nationaliteit na de Turken, Marokkanen, Surinamers, Indonesiërs, Duitsers en Polen. De Belgen uitsplitsen naar Vlamingen, Walen en Brusselaars is niet eenvoudig. In de Nederlandse statistieken zijn Belgen Belgen en is het bij de zuiderburen soms al te belangrijke onderscheid van geen tel.

In België vormen Nederlanders de tweede groep met een buitenlandse nationaliteit na de Fransen

Het aantal Belgen in Nederland mag met ruim veertig procent zijn gegroeid over de afgelopen vijftien jaar, de Nederlandse populatie in België is in even rap tempo in omvang toegenomen. De Nederlanders zijn daar intussen met 163.474 laat Statbel, het Belgische statistiekbureau, weten. In het gehele land vormen ze de tweede groep met een buitenlandse nationaliteit na de Fransen. De noorderburen wonen vooral in het landsdeel waar ze hun eigen taal kunnen spreken, Vlaanderen. Met 145.092 zijn ze daar veruit de grootste groep.

Waarom trekken meer Nederlanders naar België dan andersom? Bij gebrek aan recent onderzoek naar de migratiemotieven van de Nederbelgen is het naar hun beweegredenen gissen. Allicht blijft er een kern van waarheid schuilen in het aloude cliché dat Vlamingen het liefst onder de kerktoren blijven en Nederlanders ondernemender en reislustiger zijn. Van basalere aard is het gegeven dat de gemiddelde verkoopprijs van huizen in Nederland een flink stuk hoger ligt dan in België, al is het tegenwoordig in Zeeuws-Vlaanderen juist goedkoper dan aan de Vlaamse zijde. Meer naar het oosten langs de lange grens kunnen mensen die in Nederland werken en in België een goedkopere woning hebben gevonden nog altijd profiteren van de ruimhartige hypotheekrenteaftrek in Nederland.

“Over het algemeen is de sfeer in België zeer gemoedelijk en de meeste mensen houden er een Bourgondische stijl van leven op na”, meldt de website vertreknaarbelgië.nl verder. Het zijn natuurlijk gruwelijke clichés, maar deze Nederbelg kan alvast bevestigen dat het doorgaans aangenaam vertoeven is in België en dat het een verrijkende ervaring is aan de andere kant van de grens wortel te schieten.

Tomas

Tomas Vanheste

is adjunct-hoofdredacteur Ons Erfdeel vzw, coördinator van VL⇄NL en journalist.

Reacties

Reacties zijn gesloten.

Gerelateerde artikelen

		WP_Hook Object
(
    [callbacks] => Array
        (
            [10] => Array
                (
                    [00000000000029190000000000000000ywgc_custom_cart_product_image] => Array
                        (
                            [function] => Array
                                (
                                    [0] => YITH_YWGC_Cart_Checkout_Premium Object
                                        (
                                        )

                                    [1] => ywgc_custom_cart_product_image
                                )

                            [accepted_args] => 2
                        )

                    [spq_custom_data_cart_thumbnail] => Array
                        (
                            [function] => spq_custom_data_cart_thumbnail
                            [accepted_args] => 4
                        )

                )

        )

    [priorities:protected] => Array
        (
            [0] => 10
        )

    [iterations:WP_Hook:private] => Array
        (
        )

    [current_priority:WP_Hook:private] => Array
        (
        )

    [nesting_level:WP_Hook:private] => 0
    [doing_action:WP_Hook:private] => 
)