Jeroen Brouwers (1940-2022)

Verduin schreef een enthousiasmerende introductie tot Brouwers’ literaire universum.

Wat Brouwers’ twaalfde roman ('Cliënt E. Busken', 2020) tot een meesterwerk verheft, is andermaal het verbluffend fris gebleven taalspel.

Brouwers laat de taal ruisen en bruisen, tintelen en wentelen in een hommage aan zijn mentor Hans Roest en in een selectie uit zijn Feuilletons (beide 2018).

Brouwers rekent in 'De laatste deur' (2017) af met een flink aantal clichés over zelfmoordenaars.

'Het hout' (2014) is een passieverhaal in alle betekenissen van het woord.

'Bittere bloemen' (2011) is een van de beste romans uit Brouwers’ oeuvre: meesterlijk gecomponeerd, briljant geschreven en indrukwekkend in de wurgende combinatie van doodse inertie en panische beweeglijkheid

Recensie van ‘Datumloze dagen’ (2008). Wat ‘Bezonken rood’ was voor de middenperiode van Brouwers, is ‘Datumloze dagen’ voor de late: in kort bestek toont het al het beste van de schrijver. En dat is nogal wat.

Erudiet, strak gecomponeerd, prachtig geschreven. Met 'Geheime kamers' (2000) heeft Brouwers al zijn vorige boeken in kwaliteit overtroffen.

Geert van Istendael onderzoekt hoe de perceptie van Brouwers' werk is geëvolueerd. Eerst gewaardeerd in Nederland en verguisd in Vlaanderen. Nadien lof in Vlaanderen en "allang dood en begraven" in Nederland.

In elk portret in deze feuilletons (1996-1998) vecht Brouwers tegen het grote vergeten dat na de dood zovele groten wacht, terwijl hij tegelijkertijd tijdens zijn leven zoekt naar vergetelheid.

Marc Reynebeau bespreekt 'Vlaamse leeuwen' (1994), waarin Jeroen Brouwers alles heeft verzameld wat hij over de Vlaamse literatuur heeft geschreven.

'Het is niets' werd gepubliceerd ter gelegenheid van Boekenweek 1993, waarin het egodocument centraal stond. Dit kladboek is een uitstekende introductie tot het oeuvre van Brouwers.

Brouwers' derde 'kladboek' (1991) is zo mogelijk een indrukwekkende turf: over auteurs die hem geïnspireerd hebben, over vijf schrijvers-zelfmoordenaars, over Noord en Zuid...

Paul de Wispelaere bespreekt 'Zomervlucht' (1990), een vernuftig geconstrueerde en rijk aangeklede roman, waarin Brouwers opnieuw getuigt van zijn verbluffende en gevarieerde taalkracht.

Jeroen Brouwers schreef een in memoriam voor uitgever Geert van Oorschot (1909-1987) dat gecentreerd is rond de thema's liefde, literatuur en dood.

"Nu Jeroen Brouwers aldus zijn hele werk in een machtige beweging van zijn arm te niet heeft gedaan, rest alleen nog de vraag: hoe verder?", vraagt Jaap Goedegebuure zich af in zijn bespreking van 'De zondvloed' (1988).

'Sire, er zijn geen Belgen' werd verspreid in de Boekenweek 1988, die in het teken stond van Nederland-Vlaanderen. Een ‘cursus Vlaanderen’ in 50 pagina's? Je moet Brouwers heten om het aan te durven.

Schrijven is voor Brouwers het creëren van een eigen werkelijkheid, volgens bepaalde compositieregels, waarbij alles verbonden moet zijn met alles.