www.de-lage-landen.com
Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland
Wie was James Ensor? Naar aanleiding van het Ensorjaar 2024 publiceert de lage landen een uitgelezen selectie artikelen over de wegbereider van de grote kunststromingen van de twintigste eeuw.
Het Ensorjaar wordt gevierd met talloze exposities en publicaties. Enkele blikvangers.
Ensor klampte zich als een oester vast aan Oostende. Een terugblik op de band tussen stad en schilder, vijfenzeventig jaar na het overlijden van de schelpenbaron.
James Ensor was niet alleen de gekke, boze, solitaire schilder van maskers. Hij was ook een authentieke rebel die zijn stem als mens en kunstenaar een leven lang gebruikte om waarden te verdedigen die nog altijd geldig zijn.
Naast schilderen, tekenen en musiceren koesterde James Ensor ook literaire ambities. Zijn teksten, die hij ook voordroeg, staan bol van de alliteraties, woordspelingen en gezochte woorden.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog had James Ensor goede banden met Duitse Rode Kruis-verplegers in Oostende. Een ervan was de expressionistische schilder van Die Brücke Erich Heckel.
Hoe relevant is James Ensor in de hedendaagse kunst? In het Ensorjaar 2024 slaan diverse expo’s een brug tussen de Oostendse schilder en de kunst en cultuur van nu. ‘Zijn voortdurende vermenging van hoog en laag en van ernst en grap is bijzonder hedendaags.’
Zijn muziek vond hij belangrijker dan zijn schilderkunst, zou Ensor gezegd hebben. Waar of niet, de meester hechtte veel belang aan zijn composities en improvisaties.
In november 2019 is het zeventig jaar geleden dat Ensor stierf. Koen Peeters brengt een ode aan de ‘realist, plein-airist, schilder van het licht en de maskers’.
Bespreking van een studie van John Gheeraert over James Ensor. In deze publicatie wordt de geheime relatie van Ensor met Helena Blavatsky, de grondlegster van de theosofie. John Gheeraert, \De geheime wereld van James Ensor. Ensors behekste jonge jaren (1860-1893)\" (Houtekiet, Antwerpen,/Baarn, 201, 190 p.)"
Over de Ensor-cyclus uitgevoerd door het Koninklijk Filharmonisch Orkest van Vlaanderen, met nadruk op het nieuwe werk van Luc Van Hove, \Carnaval op het strand\". Aan het einde van het artikel wordt ook melding gemaakt van de nieuwe dirigent van het orkest, Günther Neuhold."
Bespreking van: Eric Min, James Ensor. Een biografie, Meulenhoff|Manteau, Antwerpen/Amsterdam, 2008, 342 p.
In 2010 is het 150 jaar geleden dat James Ensor geboren werd in Oostende. Dit artikel behandelt niet alleen de expo over de schilder die nog tot 29 augustus 2010 in zijn geboortestad te zien is, maar blikt ook terug op de Ensor-tentoonstelling die recentelijk zowel naar het New Yorkse MoMa als het Parijse Musée d'Orsay reisde. Bovendien wordt hier ook vooruitgekeken naar de Ensorplannen die Brussel en Gent nog hebben.
N.a.v. de tentoonstelling: \Ensor, ein Maler aus dem 19. Jahrhundert\", te Stuttgart."
N.a.v. het gelijknamige boek, waarin 1 Vlaamse auteurs elk een Vlaams schilder belichten. Redactie: Albert Smeets.
Michael Palmer, een Brit die bijna 30 jaar als internationaal ambtenaar in Brussel werkte, schreef een bijzonder verdienstelijk boek over de Belgische kunst. Michael Palmer, \Van Ensor tot Magritte. Belgische kunst 1880-1940\", Lannoo, Tielt, 1994, 230 p."
