“WE KUNNEN NIET ALLES ALLEEN”. Ko Colijn en Jonathan Holslag over de toekomst van defensie

Defensie: na het einde van de Koude Oorlog, een kwarteeuw geleden, was het een thema geworden dat de publieke opinie van België en Nederland almaar minder kon beroeren. Ook op politiek niveau leek het duidelijk. Moest er nog ergens worden bespaard? Dan konden er bij defensie nog wel een paar miljoen af.

Dat dit intussen is veranderd, bleek al snel nadat het culturele tijdschrift Ons Erfdeel en het Vlaams-Nederlands huis deBuren een gezamenlijk debat hadden aangekondigd met als titel: “Wat is de toekomst van defensie?” Meteen kwamen er e-mails met vragen, opmerkingen en zelfs al een paar antwoorden.

Twee ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat defensie weer volop over de tong gaat. Ten eerste zijn er internationale ontwikkelingen die meer onveiligheid(sgevoel) creëren: de opmars van Islamitische Staat in Irak, Syrië en Libië en het aanzuigende effect hiervan op in het Westen opgegroeide jongeren; de aanhoudende spanningen tussen Rusland en Oekraïne en de gevechten in Oost-Oekraïne zelf; de opmars van China, dat zich in Azië niet alleen als een economische, maar ook als een militaire grootmacht ontplooit. Ten tweede: de roep om een sterker leger die door de bovengenoemde ontwikkeling ook in Nederland en België luider gaat klinken, botst op de elkaar opvolgende besparingsgolven als gevolg van de aanhoudende economische en financiële crises.

Investeren in een sector die jarenlang bezuiniging na bezuiniging heeft doorgemaakt, en dat in tijden van algehele budgettaire schaarste? Dan kom je al snel uit bij de naakte essentie: moeten België en Nederland anno 2015 nog wel geld stoppen in defensie? Hebben zulke kleine landen nog wel eigen legers nodig? Moet er niet (meer) worden samengewerkt? Zo ja, op welk niveau: de Benelux, de EU, de VN of de NAVO?

Ons Erfdeel en deBuren hebben hierover twee experts samengebracht: Ko Colijn (Den Haag, 1951), directeur van het gerenommeerde Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael, en Jonathan Holslag (Hamont-Achel, 1981), docent Internationale Betrekkingen aan de Vrije Universiteit Brussel. Ze verschillen van leeftijd en nationaliteit, maar de heren zijn allebei veelgevraagde opiniemakers en beleidsadviseurs als het gaat om defensie en buitenlandse aangelegenheden. Colijn schrijft al zevenendertig jaar voor Vrij Nederland en is een graag geziene gast in actualiteitenprogramma’s, Jonathan Holslag is geregeld te lezen in de opiniekolommen van De Standaard, De Morgen en Knack.be, en maakte eind 2014 in acht artikelen de staat van de wereld op voor Vonk, de achtergrond- en opiniebijlage van de Volkskrant. Van zijn hand verschenen ook twee boeken over geopolitiek: Onmogelijke vrede. China’s moeizame opmars in Azië (2015) en De kracht van het paradijs. Hoe Europa kan overleven in de Aziatische eeuw (2014).

Onder leiding van Jens Franssen, buitenlandjournalist en defensiespecialist bij de VRT, zijn Colijn en Holslag in mei 2015 bij deBuren in Brussel met elkaar in gesprek gegaan over de toekomst van het leger in de Lage Landen – en ver daarbuiten. Het resultaat is een diepgaand dubbelinterview.

"