Voor ‘White Space’ omzeilde Youniss de westerse muzieksoftware

Sinds de Belgische producer Youniss Ahamad voor het eerst aan de knoppen zat met muzieksoftware Ableton, begon een lange zoektocht naar zijn plaats in de wereld als persoon van kleur met een Arabische naam. Die tocht mondde uiteindelijk uit in zijn tweede langspeler, White Space, waarin hij een plek voor zichzelf uitkerft in een witte wereld. Op 25 maart en 1 april staat hij op het undergroundfestival Out The Frame in Gent en Amsterdam.

Introspectie, elektronica, eclecticisme. Die woorden typeerden de muziekcarrière van de jonge Antwerpse producer Youniss Ahamad, die op minder dan een half decennium vervelde van getalenteerde beatmaker tot avontuurlijke experimentalist. In maart bracht Youniss zijn tweede langspeler uit, White Space, waarop hij punkachtige geluiden mixt met ruwe elektronica en r&b – een logische evolutie van zijn eerdere alias, Corrupted.

Youniss’ eerste project was een zoektocht naar zijn eigen sound binnen de wereld van de elektronische muziek. Corrupted was een buitenbeentje dat al sinds zijn eerste ep Late Night Conversations (2016) elektronische beats afwisselde met drum-‘n-bass, techno en r&b. Die formule bleef hij gaandeweg verfijnen.

In 2017 verscheen hij op de radar in de Belgische elektroscene. Toen won hij de Champion Sound Beat Battle, een muziektoernooi waarin zestien beatmakers en producers voor een jury een aantal nummers remixen en samplen.

In een interview dat daarop volgde, deed Youniss de essentie van zijn muziek uit de doeken. “Ik maak eclectische bass-getinte muziek in alle soorten en maten”, zei hij. “Ik probeer me vooral niet op een of andere stijl vast te pinnen. Ik wil niet nadenken in traditionele songstructuren, zoals een intro of een beatdrop. Als je als artiest iets nieuws wilt doen, dan moet je out of the box denken.”

Vastgeroeste systemen

Maar hoe doe je dat, als alle beschikbare muzieksoftware is vastgeroest in het westerse muzieksysteem? Net als de meeste producers werkt Ahamad met populaire, gratis muzieksoftware om zijn muziek in mekaar te boksen. Software als Ableton, FL Studio of Cubase heeft muziekmaken breed beschikbaar gemaakt. Maar die democratisering bracht niet noodzakelijk een grotere diversiteit met zich mee, redeneert Ahamad in een gesprek met De Standaard.

Volgens hem dwingt populaire muzieksoftware artiesten ertoe om de regels van de westerse muziek te volgen. Wie met Afrikaanse, Arabische, Zuid-Amerikaanse of Oosterse motieven aan de slag wil, moet vechten tegen de logica van de software, zegt Youniss.

“De enige theoretische muziekkennis die ik had opgebouwd kwam voort uit werken met Ableton. Daardoor kende ik geen andere muzikale notaties of toonladders dan de Europese, want dat waren de enige die ik aantrof in mijn software”, vertelde hij.

Toen hij in 2016 aan de slag wilde gaan met Arabische geluiden, begreep hij niet hoe die muziek in elkaar zat. “In Ableton kun je componeren binnen het zogenaamde twelve tone temperament, het heersende westerse muzieksysteem dat werkt met de twaalf meest zuiver klinkende noten. Maar andere culturen onderscheiden nog veel noten tussen en buiten die twaalf.”

Sindsdien probeert Youniss als artiest de westerse muziektraditie te dekoloniseren. Daartoe gebruikt hij onder meer Leimma en Apotome, gratis software die de dominantie van het westerse muzieksysteem moet helpen doorbreken. “Vooral Leimma is handig”, weet Ahamad. “Daarmee kun je bijvoorbeeld zien hoe noten in andere stemmingen zich verhouden tegenover die van het Westen.”

Plek in de wereld

Die dekolonisatie is niet alleen een technisch experiment, het is ook intrinsiek verbonden met Youniss’ voortdurende zoektocht naar zijn identiteit. In 2020 bracht de Antwerpenaar zijn debuut uit, en besloot hij om na de release van zijn tweede single zijn alias te veranderen. Een kantelpunt in zijn muzikale carrière.

Hoe denk je out of the box als alle beschikbare muzieksoftware is vastgeroest in het westerse muzieksysteem?

Met die naamsverandering gooide Youniss zijn muzikale erfenis niet overboord. In zijn titelloos debuut worden elektronische klanken – soms ruig, vaak dansbaar – gemixt met r&b en techno. Daarop zijn ook verschillende geluiden te horen die wijzen naar zijn Arabische roots.

In White Space zet hij die evolutie op verschillende manieren verder. De naam van het nieuwe album is bijvoorbeeld op verschillende manieren te interpreteren. “Ten eerste kun je die titel vrij letterlijk interpreteren. In een museum gaat kunst de witte ruimte opvullen”, zegt hij in Focus Knack. “Maar uiteraard staat die titel ook symbool voor hoe ik mij door deze wereld moet navigeren. Als persoon van kleur met een Arabische naam begeef ik mij in het westen vrijwel constant in een witte ruimte, waar mensen soms anders naar je kijken dan je zelf zou willen.”

Punk

Terwijl zijn debuut gepolijst klinkt, is White Space ruwer en experimenteel. Daarvoor blikte de Antwerpse producer naar eigen zeggen terug op zijn tienerjaren. “Toen luisterde ik vaak naar gitaarmuziek – mijn interesse in elektronische muziek is pas later gekomen. Om het verhaal van White Space te vertellen, wilde ik teruggrijpen naar die buikenergie uit punk. Veel van de nummers zijn ook heel punk ontstaan: een ideetje dat ik in een halfuurtje klungelig inspeelde, om het daarna te laten liggen en het pas veel later af te werken.”

“In 2020 ging de wereld naar de kut: kijk maar naar de wereldwijde Black Lives Matter-protesten en de pandemie. Met White Space hoop ik de onmacht die ik op dat moment ervaarde op te roepen”, zegt Youniss nog in een interview. “Ik kan mezelf wel accepteren, maar daarom doet de wereld rondom mij dat nog niet. Dat is zowat het gevoel dat ik met White Space wil vatten.”

White Space is verschenen bij Viernulvier Records.

Out The Frame vindt plaats op 25 maart in de Vooruit (Gent) en op 1 april in de Brakke Grond (Amsterdam).