Nederlandse identiteit in Europa

In tegenstelling tot wat Nederlanders zelf geloven, zijn er weinig volkeren die zo'n uitgesproken identiteit hebben als het Nederlandse. De Nederlandse identiteit is een product van drie omgevingsfactoren: de godsdienst, de geografische ligging en de immigratie uit het Zuiden. De Nederlandse identiteit kent in 2003 twee grote uitdagingen: de uitbreiding van de Europese Unie en de multiculturele samenleving. De eerste hoeft geen gevaar te betekenen voor de Nederlandse identiteit, al blijft het noodzakelijk dat Vlaanderen en Nederland gezamenlijk hun belangen verdedigen op Europees niveau. De tweede uitdaging kan voor meer problemen zorgen. Alleen zelfbewuste culturen kunnen mensen uit niet-westerse culturen integreren. Vernederlandsing is alleen mogelijk als Nederland zijn eigen identiteit scherper durft te markeren.