Morele hardleersheid. Linda Polman en Jan Hunin over de Europese ‘vluchtelingencrisis’

Als krantenlezer zou je de laatste maanden kunnen denken dat de Europese vluchtelingencrisis wel zo ongeveer achter de rug is. Toch zou elk gevoel van opluchting, laat staan van voldaanheid misplaatst zijn. En niet alleen vanwege de onnoemelijke ellende die er onder de bevolkingen van de oorlogslanden is aangericht, vooral ook omdat de rol die Europa daarin heeft gespeeld – en nog steeds speelt – eerder aanleiding zou moeten zijn voor diepe schaamte.

De Europese Unie is, zoals bekend, een product van de Tweede Wereldoorlog. In 1945 lag het “nooit meer” iedereen in de mond bestorven, het VN-vluchtelingenverdrag van 1951 was erop gebaseerd. Driekwart eeuw later moet worden geconstateerd dat daar, de EU ten spijt, bedroevend weinig van is terechtgekomen. Het strijdtoneel heeft zich verplaatst, andere bevolkingsgroepen dan de Joden zijn nu de grootste slachtoffers, maar als het gaat over “onze” houding tegenover vluchtelingen is er sprake van een beschamende continuïteit. Dat is de onvermijdelijke conclusie van Linda Polman in haar hoogst belangwekkende boek Niemand wil ze hebben.