Herbekijk ons debat: een neerlandistiek die niet alleen ‘Nederlands’ is, hoe breng je dat in de praktijk?

Hoe kan het onderzoek en onderwijs binnen de neerlandistiek het hele taalgebied bestrijken, niet alleen Nederland, maar ook Vlaanderen, Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden? Dat onderzochten de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek en de lage landen in een onlinedebat tijdens de jongste Week van het Nederlands. Te gast zijn Geert Buelens, Jolanda Vanderwal Taylor, Eric Mijts, Katrijn Van Hauwermeiren en Tessa Leuwsha. Herbekijk nu het volledige debat.

“We moeten in de neerlandistiek zo snel mogelijk af van het gebruik van het woord ‘Nederlands’”, schrijft professor Moderne Nederlandse Letterkunde Geert Buelens in zijn artikel ‘Pleidooi voor een neerlandistiek zonder centrum’, gepubliceerd in de lage landen.

Het Nederlands is namelijk veel meer dan alleen de taal van de natiestaat Nederland. De positie en geschiedenis van deze taal verschillen sterk naargelang de plek waar ze wordt gesproken: een vanzelfsprekende landstaal in Nederland, een grotendeels bevochten cultuurtaal in Vlaanderen en een door de kolonisator opgelegde taal in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden.

Daardoor heeft de literatuur in al die gebieden ook een apart karakter. De Vlaamse literatuur ontwikkelde zich in een dialoog met zowel de Franstalige als de Nederlandse. In dekoloniserende naties heeft literatuur vaak emanciperende functies die ze elders niet heeft.

We moeten andere woorden gebruiken om het over onze taal en literatuur te hebben, schrijft Geert Buelens

Het onderwerp van onderzoek en onderwijs in de neerlandistiek moet dus breder en diverser, volgens Buelens, en we moeten andere woorden gebruiken om het over onze taal en literatuur te hebben.

Een mooi pleidooi, maar hoe breng je dat in de praktijk? En wat betekent dit voor al die neerlandistiek-vakgroepen buiten het taalgebied die vanuit meer dan veertig verschillende landen hun eigen perspectief op het onderwerp ontwikkeld hebben? En hoe kunnen media en uitgeverijen van Nederlandstalige literatuur zich hiertoe verhouden?

Dat onderzochten de lage landen en de IVN in het onlinedebat ‘Een neerlandistiek die niet alleen ‘Nederlands’ is, hoe breng je dat in de praktijk?’.

Dit webinar past in de reeks Voortvarend Nederlands Virtueel, die actuele ontwikkelingen in de neerlandistiek belicht en gefinancierd wordt door de Taalunie.

Sprekers: Geert Buelens (professor moderne Nederlandse Letterkunde, Universiteit Utrecht), Jolanda Vanderwal Taylor (professor Nederlands en Duits, University of Wisconsin-Madison), Eric Mijts (docent, Universiteit van Aruba en voorzitter van de Caribische Associatie voor Neerlandistiek), Katrijn Van Hauwermeiren (hoofdredacteur Nederlandstalige literatuur bij uitgeverij De Bezige Bij), Tessa Leuwsha (schrijver, documentairemaker en liaison officer voor het Prins Bernhard Fonds in Suriname en het fonds van De Nederlandsche Bank, m.b.t. de doorwerking van het slavernijverleden)