Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

Publicaties

Context bij cultuur in Vlaanderen en Nederland

EEN MAN VAN MARS EN ZIJN TAALGEMEENSCHAP. Het ABN van P.C. Paardekooper
0 Reacties
Voor abonnees
taal

EEN MAN VAN MARS EN ZIJN TAALGEMEENSCHAP. Het ABN van P.C. Paardekooper

(Marc van Oostendorp) Ons Erfdeel – 2014, nr 2, pp. 52-59

Dit is een artikel uit ons papieren archief

“Wie luistert er naar een marsman, als het over spraakkunst gaat?” Die vraag stelde de Nederlandse taalkundige P.C. Paardekooper (1920-2013) in 1998 in een ingezonden brief aan NRC Handelsblad. Hij tekende er zich mee zoals hij zichzelf graag zag: de man van een andere planeet, die met een frisse blik keek naar het Nederlands én de man die gelijk had, ook als er niemand naar hem wilde luisteren.

Met zijn overlijden is de taalwetenschap een van haar kleurrijkste beoefenaren verloren. Terwijl het vak op Nederlandse en Vlaamse universiteiten steeds meer versplinterde in allerlei specialisaties, bleef Paardekooper zich met zo’n beetje alle aspecten van het Nederlands bezighouden. Terwijl veel van zijn collega’s gaandeweg onder het mom van wetenschappelijke objectiviteit weigerden om een norm te stellen, was hij nooit bang voor de controverse. Paardekooper was net zo sterk geïnteresseerd in beschrijvingen van de manier waarop de constructie zij zat uien en schilde zich in Nederlandse dialecten had ontwikkeld als in een radicale hervorming van de spelling.

Wat verstond deze taalgeleerde nu eigenlijk precies onder “taal”? Hoe bracht hij de kracht op om een grote stapel boeken te schrijven, en die soms in eigen beheer uit te geven, waaronder de ondanks zijn naam gigantische Beknopte ABN-syntaksis? Wat maakte hem zo overtuigd van de juistheid van zijn taalvisie dat hij niet aarzelde met tal van vakgenoten en anderen heftig van mening te verschillen?

Centraal in Paardekoopers taalwereld stond in ieder geval het ABN. Die “cultuurtaal” moest de redding brengen aan Vlamingen in België en Frankrijk, aan Nederlanders en aan Afrikaanders. Die taal vormde ook zijn voornaamste onderwerp van onderzoek. Het opmerkelijke daarbij was dat Paardekooper er altijd vanuit leek te gaan dat zijn eigen taalgevoel hem daarbij een unieke toegang bood tot wat er nu wel of niet bij dat ABN hoorde. Collega’s verweten hem dat ook wel: dat hij uitsluitend zijn eigen taalgebruik analyseerde en dit voor “algemeen” versleet.

Verder lezen?

Dit is een artikel waarvoor je moet betalen. Koop dit artikel of neem een abonnement om toegang te hebben tot alle verhalen van de lage landen.

€3

€4/maand

€40/jaar

Aanmelden

Registreer je of meld je aan om een artikel te lezen of te kopen.

Sorry

Je bezoekt deze website via een openbaar account.
Je kunt alle artikelen lezen, maar geen producten kopen.

Belangrijk om weten


Bij aankoop van een abonnement geef je toestemming voor een automatische herabonnering. Je kunt dit op elk moment stopzetten door contact op te nemen met emma.reynaert@onserfdeel.be.