Bom onder hoger onderwijs. Rendementsdenken en internationaliseren in het Bolognatijdperk

Van universiteiten en hogescholen wordt meer dan ooit verwacht dat ze renderen. Dit rendementsdenken leidt in de praktijk vaak tot nivellering: aangezien het gros van de financiering van universiteiten en hogescholen afhangt van het aantal studenten dat ze afleveren, is het voor hen zaak om zoveel mogelijk studenten te laten slagen. Hetzelfde geldt voor promoties: onderzoek wordt steeds meer gestandaardiseerd om de slaagkansen te verhogen. Ook de internationalisering die door verschillende overheden wordt opgelegd leidt soms tot karikaturale situaties. Die internationalisering zou op een heel andere manier ingevuld kunnen worden: “Niet in polder-Engels tegenover een publiek van andere Nederlandstaligen praten en schrijven over veelal onvertaalde Amsterdamse of Groot-Kempische memoires, maar studie verrichten naar teksten en auteurs die zich mengden in debatten en ontwikkelingen die internationaal van belang zijn gebleken.” Geert Buelens pleit in dit artikel voor hoger onderwijs dat streeft naar excellentie. Om niet ten prooi te vallen aan nivellering, zouden letterenopleidingen een toelatingsexamen moeten kunnen invoeren waarmee studenten worden getest – niet op kennis, maar op taalvaardigheid, sociale en culturele interesse en motivatie. Belangrijk is niet dat een universiteit of hogeschool duizenden studenten verdient. Wat telt, is dat elke afgestudeerde zijn diploma verdient.