Op 1 mei zingt de hele wereld een lied van een Gentenaar die als kind in de fabrieken van Rijsel werkte

Zowat de hele wereld viert op 1 mei de Dag van de Arbeid. Op vele plekken klinkt ‘De Internationale’, het strijdlied van de socialisten, gecomponeerd door de in Gent geboren Pierre De Geyter. Hij groeide op in Rijsel, waar de arbeidersbeweging sterk door die uit Gent werd beïnvloed.

Oorspronkelijk stond 1 mei vooral in het teken van de strijd om de achturendag. Maar langzaam groeide 1 mei uit tot een dag waarop de arbeiders op straat kwamen om betere werkomstandigheden te eisen. De Tweede Internationale (een wereldwijde organisatie voor socialistische politieke partijen en vakbonden) besloot dan ook om van 1 mei een internationale strijddag te maken.

Die Tweede Internationale maakte van het socialistische strijdlied 'De Internationale' ook het officiële strijdlied van de arbeidersbeweging. Dit lied werd in 1888 gecomponeerd door Pierre De Geyter. Die was in 1848 in Gent geboren, maar verhuisde al op jonge leeftijd met zijn ouders naar Rijsel, waar zijn vader werk had gevonden in de textielsector. Ook Pierre zou al vanaf zijn zevende in de fabriek gaan werken, al was sinds 1841 kinderarbeid in Frankrijk verboden.

Pierre De Geyter (1848-1932)

Na het werk leerde Pierre op de arbeidersavondschool lezen en schrijven en later volgde hij ook muzieklessen aan de Academie van Rijsel. Hij sloot zich aan bij een muziekvereniging die in de arbeiderswijken ging spelen en ook bij stakingen en betogingen voorop liep.

In 1888 kreeg De Geyter de opdracht om van het gedicht 'De Internationale' van Eugène Pottier een strijdlied te maken. Het werd een internationaal succes en dat leidde ook tot een heel groot conflict over de auteursrechten tussen Pierre De Geyter en zijn broer. Pierre De Geyter overleed in 1932 in Parijs en werd daar onder massale belangstelling begraven.

Edward Anseele (1856-1938)

Gentse invloed

Dat de familie De Geyter uit Gent naar Rijsel emigreerde, hoeft niet te verwonderen. Er bestonden zeer nauwe banden tussen de socialistische bewegingen van beide steden. Op het einde van de negentiende eeuw was de invloed van het Gentse socialisme, en vooral van zijn voorman Edward Anseele, op de arbeidersbewegingen in Noord-Frankrijk erg groot. Gentse socialisten waren aanwezig bij belangrijke stakingen en Anseele voerde er het woord. Er werden partijstructuren uitgebouwd volgens het Gentse model.

Hendrik Defoort beschrijft in het jaarboek De Franse Nederlanden van 2014 uitvoerig deze situatie. U kunt deze bijdrage hier lezen.